بررسی جایگاه استارتاپ‌ها در صنعت بازاریابی

فناوری بازاریابی (Marketing Technology یا به اختصار MarTech) به نرم‌افزارها و ابزارهای تکنولوژیک مورد استفاده در صنعت بازاریابی اشاره می‌شود. در واقع تکنولوژی که به کمک تیم‌های بازاریابی می‌آید تا کارهای آن‌ها را سهولت و ارتقاء بخشد در این صنعت قرار می‌گیرد.

در هفتمین قسمت از گزارش‌های نقشه بازار به سراغ صنعت بازاریابی و استارتاپ‌های فناور در این صنعت می‌رویم.

نقشه بازار استارتاپ‌های صنعت بازاریابی

در این گزارش از Venture Scanner به بررسی 1857 استارتاپ حوزه فناوری بازاریابی با جذب 48 میلیارد دلار سرمایه تا ژوئن 2019 می‌پردازیم که در 15 حوزه دسته‌بندی شده‌اند.

نمودار نوآوری صنعت

این نمودار وضعیت حوزه های مختلف صنعت بازاریابی را بر اساس 2 شاخص «متوسط طول عمر استارتاپ ها» و «متوسط سرمایه جذب شده» نمایش می دهد.  با یک تحلیل اولیه می توان نتیجه گرفت حوزه هایی که در سمت راست پایین نمودار (تحول آفرین) قرار دارند، شانس بیشتری برای رشد دارند. چرا که با وجود آنکه مدت زیادی از تاسیس این استارتاپ ها نمی گذرد، سرمایه کلانی را جذب کرده اند. “تولید محتوا”، ” کشف اجتماعی” و ” پلتفرم های بازاریابی” بخش هایی از این صنعت هستند که انتظار می رود رشد بیشتری از کسب و کارهای آن ها در آینده شاهد باشیم.

1- بازاریابی محتوا (Content Marketing)

تعریف ساده آن فعالیت‌هایی است که برای توزیع و دیده شدن محتوا و درگیر کردن مخاطب انجام می‌شود. شرکت‌های فعال در این حوزه نیز بر همین مبنا خدماتی ارائه می‌دهند. برخی با ایجاد بنرهای تبلیغاتی در سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها و برخی دیگر با تولید نرم‌افزارهای یکپارچه برای پایش و مدیریت اقدامات مرتبط که در اختیار تیم‌های مارکتینگ و شرکت‌های دیگر قرار بگیرد.

2- تولید محتوا (Content Creation)

تولید محتوا همان چیزی است که از اسم آن برمی‌آید. ایجاد محتوای مناسب و باارزش برای درگیر کردن مخاطب. از نرم‌افزارها و پلتفرم‌هایی که طراحی و کارهای گرافیکی را برای خلق یا ارائه محتوای جذاب ساده‌تر کرده‌اند تا بسترهایی که مدیریت و یکپارچه کردن عملیات تولید محتوا در بین تیم‌های بزرگ و کوچک را فراهم می‌آورند.

3- بازاریابی شبکه‌های اجتماعی (Social Media Marketing)

برقراری ارتباط با مخاطب برای ساخت برند، افزایش فروش، بالا بردن بازدید وب‌سایت و … از طریق شبکه‌های اجتماعی است. از بسترهای مطرح این روزها می‌توان به اینستاگرام، فیسبوک، توییتر، لینکدین، یوتیوب، پینترست و … نام برد. البته در کشور ما بیشتر این فضاها فیلتر شده و دسترسی به آن‌ها محدود است. محصولات اکثر استارتاپ‌های این حوزه، SaaS (نرم‌افزار به عنوان خدمت) هستند که امکانات اولیه برای تولید و پخش محتوا در شبکه‌های اجتماعی و حتی ابزارهای بهتر را ارائه می‌دهند.

4- بازاریابی ایمیلی (Email Marketing)

یکی از استراتژی‌های قدیمی و البته همچنان پربازده و طرفدار دنیای تکنولوژی، بازاریابی ایمیلی است که اساس آن ارسال ایمیل و حفظ ارتباط با مخاطب از طریق ایمیل است. ایجاد لیست‌های مختلف از مخاطبین، امکان تولید محتوای ایمیل از مطالب وب‌سایت، امکان خودکارسازی ارسال ایمیل‌ها برای رویدادها، محصولات، مناسبت‌ها و … بخشی از خدماتی است که شرکت‌های فعال در این حوزه به مشتریان خود ارائه می‌دهند.

5- بازاریابی موبایلی (Mobile Marketing)

می‌توان گفت موبایل مارکتینگ تجمیعی از روش‌ها و استراتژی‌های بازاریابی با محوریت تلفن‌های همراه (یا دستگاه‌های مشابه مانند تبلت و …) است. SMS ،MMS، ایمیل، پیام‌ها و تبلیغات درون برنامه‌ای، استفاده و تحلیل داده‌های دریافتی از تلفن همراه مخاطب و … بخشی از خدمات مرتبط با این حوزه است. تمرکز اصلی استارتاپ‌ها بر روی زمان و کیفیت مناسب ارائه یا دریافت اطلاعات در تلفن همراه است تا اثربخشی را بهبود دهد.

6- سیستم‌های CRM و پلتفرم‌های بازاریابی (Marketing Platforms and CRMs)

مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) یکی از مفاهیم پرکاربرد این روزهای هر کسب‌وکاری است. حفظ ارتباط با مشتری، نگهداری و بهبود سطح رضایت، خلاصه‌ای ساده از فعالیت اصلی آن است. شرکت‌های این حوزه ابزارهای لازم در این رابطه را در غالب خدمت و نرم‌افزار به سایر کسب‌وکارها ارائه می‌دهند تا مدیریت کارها ساده‌تر شده و یکپارچگی امور به رشد کسب‌وکار کمک کند.

7- شبکه‌های تبلیغاتی و تبادل آگهی (Advertising Networks and Exchanges)

شبکه تبلیغاتی یک تجمیع‌کننده است که محل تبلیغات را از ارائه‌دهندگان جمع می‌کند و به آگهی‌دهندگان می‌فروشد. شبکه‌های تبلیغاتی نقش واسط را دارند. تبادل آگهی نوعی بازار دیجیتال است که ارائه‌دهندگان فضای تبلیغاتی مستقیم با آگهی‌دهندگان به خرید و فروش می‌پردازند. شبکه‌های تبلیغاتی می‌توانند بر اساس جمعیت هدف و سایر معیارها، پیشنهادهایی را در خصوص فضای نمایش به آگهی‌دهنده ارائه دهند در حالیکه در تبادل آگهی این وظیفه به عهده شخص/شرکت آگهی‌دهنده است تا گزینه‌های مختلف را بررسی کند و مورد مناسب را برای خود انتخاب کند. هر کدام از این دو مورد مزیت‌های مرتبط با خود را دارند.

8- نرم‌افزار اتوماسیون بازاریابی (Marketing Automation Software)

همان‌طور که از نام این حوزه برمی‌آید، هدف آن تولید نرم‌افزارهایی است که فرآیند و فعالیت‌های تکراری بازاریابی را تا حد ممکن خودکار کند. به جز بحث خودکارسازی، امکان یکپارچگی مدیریت و انجام این فعالیت‌ها نیز مطرح است تا با صرف کمترین انرژی و زمان، فعالیت مربوطه در تمامی روش‌های کاری و مبادی مورد استفاده قرار بگیرد.

9- پلتفرم‌های سفارشی‌سازی خودکار (Automated Personalization Platforms)

هر چه یک تبلیغ خاص و سفارشی‌تر باشد، احتمال اثرگذاری و موفقیتش بیشتر است. بسترهای ارائه شده در این حوزه نیز بر اساس همین نیاز شکل گرفته و به ارائه خدمت می‌پردازند. وظیفه این بسترها جمع‌آوری، ذخیره، تحلیل و پردازش اطلاعات مختلف بدست آمده از مخاطبان برای شناسایی سلیقه و نیازهای آن‌ها است. با توجه به نتایج حاصل، پیام‌ها، محصولات، انواع تبلیغات و … دسته‌بندی می‌شوند و به کسب‌وکارها اجازه‌ی رسیدن به اثرگذاری بهتر را می‌دهند.

10- اینفلوئنسر مارکتینگ (Influencer Marketing)

شروع و قدمت اینفلوئنسر مارکتینگ به تبلیغ توسط سلبریتی‌ها برمی‌گردد. با گذشت زمان، به خصوص با گسترش شبکه‌های اجتماعی، اینفلوئنسرها نیز به سلبریتی‌ها اضافه شدند. اما اینفلوئنسر مارکتینگ مفهومی گسترده‌تر دارد و آن، استفاده از اعتماد شکل گرفته در روابط است. استارتاپ‌های این حوزه با ارائه خدمات نرم‌افزاری و مشاوره‌ای خود به کسب‌وکارها کمک می‌کنند تا برنامه‌ها و کمپین‌های تبلیغاتی خود را بهتر مدیریت کنند، در هر مرحله گزینه مناسب را از بین تعامل با اینفلوئنسرها، حامیان، ارجاع‌دهندگان و … انتخاب کنند. اینفلوئنسر مارکتینگ به نوعی وابسته به شبکه‌های اجتماعی است و نوعی از بازاریابی شبکه‌های اجتماعی محسوب می‌شود. برخی از استارتاپ‌ها نیز شبکه‌های اجتماعی مخصوص و محدودی را با هدف تفکیک و دقیق‌تر کردن جامعه مخاطبین راه‌اندازی می‌کنند.

11- سئو (SEO)

استفاده از موتورهای جستجو در زندگی رزومره امری رایج و پرتکرار است. رعایت و انجام یک سری از اصول و ترفندها در ساخت وب‌سایت و محتوای آن باعث افزایش شانس دیده شدن در صفحات و نتایج اولیه جستجوهای مرتبط می‌شود. این اقدامات را بهینه‌سازی موتورهای جستجو یا سئو می‌نامند. استارتاپ‌های این حوزه خدمات و ابزارهای مختلفی را برای تسهیل فرآیند نسبتا پیچیده و تا حدی متغیر سئو برای کسب‌وکارهای مختلف ارائه می‌دهند.

12- بازاریابی موتور جستجو (SEM)

کمک به بازاریابی و دیده شدن کسب‌وکار در موتورهای جستجو با صرف هزینه و سفارش آگهی یکی دیگر از ترفندهای صنعت بازاریابی در دنیای دیجیتال امروز است. البته شرکت‌های این حوزه غالبا اقدامات جانبی زیادی نیز در خصوص سئو، تولید محتوا و حتی تغییر ساختار وب‌سایت‌ها نیز ارائه می‌دهند. با این حال اینکه یک کسب‌وکار بداند که چه موقع، به چه میزان و برای چه موقعیت‌هایی هزینه، تبلیغات در موتورهای جستجو کند نیز خود نیاز به اطلاعات و بررسی‌های زیادی دارد.

13- کشف اجتماعی (Social Discovery)

باز هم تکیه بر قدرت افراد و جامعه در بازاریابی. بسترهایی برای خرید و فروش کالا، نقد و بررسی، به اشتراک‌گذاری تجارب و اطلاعات… تمامی این مسائل – هر چند که اشتراکاتی با برخی دیگر از حوزه‌ها دارد – می‌تواند در حوزه کشف اجتماعی قرار داده شود. استارتاپ‌های این حوزه به نوعی شبکه‌های اجتماعی مخصوص خرید و فروش کالا – تبادل کالا و مباحث مرتبط با آن – را ایجاد کرده‌اند و به افراد و کسب‌وکارها در داشتن تعامل بهتر و سهولت دسترسی به نیازهایشان کمک می‌کنند.

14- فهم اجتماعی (Social Intelligence)

جمع‌آوری اطلاعات موجود در بستر شبکه‌های اجتماعی، سایت‌های خبری و سایر محافل آنلاین در مورد اخبار، واکنش‌ها و نظرات پیرامون یک برند یا کسب‌وکار زمینه اصلی فعالیت استارتاپ‌های این حوزه است. پایش و پیگیری این اطلاعات نیاز به زمان و نیروی انسانی زیادی دارد که استارتاپ‌ها با استفاده از ربات‌ها و برنامه‌های مخصوص به خود این اطلاعات را راحت‌تر جمع‌آوری می‌کنند. امکان جستجو و فیلتر نتایج، داشبوردهای متنوع و … بخش ضروری دیگری است که در این خدمات ارائه می‌شود.

15- تحلیل بازاریابی (Marketing Analytics)

تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات فراوانی که از راه‌های مختلف کسب می‌شوند، غالبا توسط هوش مصنوعی انجام می‌شود. تمام فعالیت‌های بازاریابی تا زمانی که اثربخشی و نتایج آن‌ها بر روی معیارهای کسب‌وکار – بازگشت سرمایه، تخصیص بازاریابی، اثربخشی کل و … – مشخص نشود، تا حدودی بیهوده و در حد سعی و خطا باقی می‌مانند. نکته‌ی مهم بحث زمان است. گزارش‌های ماهانه و سالانه هر چند فایده‌های خود را دارند اما آگاهی از تاثیرات لحظه‌ای و بازه‌های کوتاه نیز به شدت در دنیای مدرن امروز ضروری است.

در ادامه می توانید اینفوگرافیک صنعت بازاریابی را مشاهده کنید. برای دریافت تصویر با کیفیت، روی عکس کلیک کنید.