+135 شرکت که در حال تغییر خدمات مالی در خاورمیانه هستند

از اپلیکیشن‌های سرمایه گذاری فروشگاهی گرفته تا پرداخت‌های نظیر به نظیر و استارتاپ‌های بانکی رقیب، همگی به رشد حوزه فین‌تک در خاورمیانه کمک می‌کنند.

در چند سال گذشته، منطقه خاورمیانه به عنوان یک کانون حوزه فین‌تک، رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. در سال 2021 تا کنون، میزان سرمایه گذاری در 142 قرارداد به 1.3 میلیارد دلار رسیده است (در حال حاضر این میزان به راحتی از مجموع سال 2020 بیشتر شده است).

علاوه بر افزایش توجه سرمایه گذاران، عوامل دیگری نیز وجود دارند که به رشد حوزه فین‌تک در خاورمیانه کمک می‌کنند.

سرمایه گذاری خطرپذیر در این منطقه، در چندین سال اخیر رونق گرفته که باعث رشد اکوسیستم‌های استارتاپی محلی شده است. همچنین، تعدادی از دولت‌های مستقر در این منطقه نیز مقررات سازگار با فین‌تک، از جمله پیشران‌های (مربوط به استارتاپ‌ها) تحت حمایت دولت را راه‌اندازی کرده‌اند. ویژگی‌های جمعیتی نیز به نفع شرکت‌های فین‌تک است. طبق گقته اندیشکده Youth Policy مستقر در برلین، بیش از نیمی از جمعیت خاورمیانه زیر 25 سال سن دارند. این امر به استارتاپ‌های فین‌تک در منطقه کمک می‌کند تا به بازار بزرگی از مشتریان آشنا به فناوری (tech-savvy) دسترسی داشته باشند.

در حالی که این منطقه هنوز از نظر تعداد و میزان معاملات، از بزرگترین مراکز فین‌تک جهانی عقب‌تر است، اما زمینه مناسبی را برای استارتاپ‌های فین‌تک فراهم‌ می‌کند تا بتوانند جایگاه خود را پیدا کرده و کاربران خود را افزایش دهند. با ادامه رشد جهانی فین‌تک، انتظار می‌رود تا فعالیت‌های مربوط به سرمایه گذاری در حوزه فین‌تک در خاورمیانه به سرعت افزایش پیدا کند.

با استفاده از داده‌های CB Insights، بیش از 135 استارتاپ را در خاورمیانه شناسایی کردیم که از فناوری برای ارائه محصولات و خدمات مالی به افراد و مشاغل استفاده می‌کنند.

این نقشه بازار با هدف پوشش تمامی جزئیات ایجاد نشده است. دسته بندی‌ها ممکن است با یکدیگر اشتراک داشته باشند و شرکت‌ها بر اساس مهمترین کارایی آن‌ها دسته بندی شده‌اند. تعریف ما از خاورمیانه شامل بحرین، قبرس، مصر، ایران، عراق، اسرائیل، اردن، کویت، لبنان، عمان، فلسطین، سوریه، ترکیه، امارات و یمن است.

دسته بندی‌ها بر اساس تفکیک

در ادامه، دسته بندی‌های حوزه فین‌تک را بر اساس تفکیک می‌بینید:

زیرساخت‌ها و بانکداری دیجیتال

این دسته شامل بانک‌های دیجیتالی رقیب و پیشگامان فعال در زیرساخت‌های این حوزه است که به شرکت‌های غیربانکی کمک می‌کنند تا محصولات بانکی را به مشتریان خود ارائه دهند.

به عنوان مثال می‌توان به اپلیکیشن‌های بانکی مربوط به نوجوانان (مستقر در دبی) مثل Cashee و Savii اشاره کرد که ویزا کارت و حساب‌های بانکی موبایلی را همراه با ابزارهای برنامه ریزی مالی (بودجه بندی) برای کمک به نوجوانان در ایجاد عادات مالی مناسب ارائه می‌دهند. در حوزه زیرساخت‌ها نیز می‌توان به Tarabut Gateway، پلتفرم بحرینی بانکداری باز (Open-Banking) اشاره کرد که بانک‌ها و شرکت‌های فین‌تک را از طریق API ها به یکدیگر متصل می‌کند. در نوامبر 2021، شرکت Tarabut Gateway، سرمایه گذاری بذری به میزان 12 میلیون دلار را توسط Tiger Global Management دریافت کرد.

Open-Banking: بانکداری باز سیستمی است که امکان دسترسی و کنترل حساب‌های مالی و بانکی مصرف کننده را از طریق برنامه‌های شخص ثالث فراهم می‌کند.

پرداخت‌ها

استارتاپ‌های این دسته، خدمات انتقال وجه و پرداخت را به مشتریان و مشاغل ارائه می‌کنند. این خدمات شامل کیف پول دیجیتالی، پایانه‌های فروش، نرم افزار پردازش پرداخت و شبکه‌های پرداخت می‌شود.

شرکت‌های ارائه دهنده کیف پول دیجیتالی که اخیرا تامین مالی شده‌اند، شامل Spendwisor و SkipCash (مستقر در قطر)، و همچنین Wafii (مستقر در اردن) که کیف پول‌های موبایلی را با برنامه‌های وفاداری (Loyalty Program) و بازپرداخت نقدی ترکیب کرده است، می‌شوند. استارتاپ‌های پرداخت فعال در حوزه کسب و کارها شامل استارتاپ ترکیه‌ای Odeal، استارتاپ Foodics مستقر در دبی و استارتاپ اردنی POSRocket می‌شوند. این شرکت‌ها سخت افزار و نرم افزارهای پایانه فروش را به کسب و کارهای کوچک مانند رستوران‌ها، کافی شاپ‌ها و سالن‌های ورزشی عرضه می‌کنند.

Loyalty Program: برنامه‌های وفاداری در واقع برنامه‌هایی هستند که با ارائه تخفیف، هدیه و غیره، مشتریان را برای خرید دوباره محصولات از یک فروشگاه ترقیب می‌کنند.

املاک و مستغلات

شرکت‌های این دسته بندی قصد دارند که فرآیندهای خرید، فروش، اجاره و سرمایه گذاری در املاک را دیجیتالی کنند. این دسته همچنین شامل راهکارهایی برای مالکان جهت مدیریت املاک، کنترل ملک از لحاظ تعمیر و نگهداری و جمع آوری اجاره می‌شود.

شرکت‌هایی که بیشترین سرمایه گذاری را در این دسته تجربه کرده‌اند عبارتند از بازار املاک Property Finder مستقر در دبی با 140 میلیون دلار سرمایه و نرم افزار مدیریت ساخت و ساز اسرائیلی LocusView با 64 میلیون دلار سرمایه.

اعطای وام و قرضه

کسب و کارهای فعال در این دسته، وام و خدمات اعتباری را در اختیار مشتریان و شرکت‌های کوچک و متوسط قرار می‌دهند یا پلتفرم‌های نظیر به نظیر و سرمایه گذاری جمعی را برای افراد جهت تامین مالی ارائه می‌کنند.

این حوزه شامل شرکت‌های BNPL (buy-now-pay-later) مانند شرکت عربستانی Tamara و Tabby (مستقر در دبی) می‌شود که در ماه آگوست، یک افزایش سرمایه سری B به میزان 50 میلیون دلار را تجربه کرد. در بخش تامین مالی جمعی نیز شرکت اسرائیلی OurCrowd یکی از استارتاپ‌هایی است که به خوبی روی آن سرمایه گذاری شده و سرمایه خود را به 198 میلیون دلار رسانده است.

امور مالی و حسابداری شخصی

استارتاپ‌های این دسته به مصرف کنندگان و کسب و کارها کمک می‌کنند تا محصولات مالی مانند وام و کارت‌های اعتباری را جستجو و مقایسه کنند. این گروه همچنین شامل ابزارهای مدیریت مالی شخصی (PFM) مانند راهکارهای بودجه بندی، پس انداز و مدیریت هزینه‌ها می‌شود.

یکی از این نمونه‌ها، شرکت اسرائیلی Keese است که ابزارهای ساماندهی و مدیریت مالی برای مهاجران با حساب‌ها و جریان‌های درآمدی مختلف از سراسر جهان را ارائه می‌دهد. این استارتاپ در ماه آپریل افزایش سرمایه 120 هزار دلاری در مرحله بذر (Seed Round) را تجربه کرد. در حوزه مقایسه محصولات مالی نیز شرکت Yallacompare مستقر در دبی و شرکت ترکیه‌ای TeklifimGelsin وجود دارند که به کاربران امکان مقایسه و درخواست حساب‌های بانکی، کارت‌های اعتباری، وام و موارد دیگر را می‌دهد.

پرداخت حقوق و مزایا

این استارتاپ‌های نرم افزاری ارائه می‌کنند که فرآیندهای منابع انسانی، از جمله مدیریت حقوق و مزایا را خودکارسازی می‌کند.

یکی از شرکت‌هایی که در این حوزه به خوبی تامین مالی شده است، شرکت اسرائیلی Bob، یک پلتفرم ترکیبی منابع انسانی، حقوق، مزایا و بازنشستگی است که 265 میلیون سرمایه دارد. در حوزه پیش پرداخت (Pay-advance) نیز شرکت FlexxPay مستقر در دبی وجود دارد که به کارکنان امکان دسترسی به میزان حقوق کسب شده را می‌دهد. FlexxPay افزایش سرمایه 3 میلیون دلاری را در مرحله بذر در فوریه تجربه کرد.

صورت نویسی و حسابداری

این شرکت‌ها، عملکردهایی مانند حسابداری، مدیریت انبار، مدیریت فروش و گزارش‌دهی مالی را دیجیتالی می‌کنند.

به عنوان مثال می‌توان به شرکت‌های عربستانی VoM و Qoyod  و همچنین شرکت BizimHesap مستقر در ترکیه اشاره کرد که نرم افزار حسابداری ابری را به شرکت‌های کوچک و متوسط ارائه می‌دهد. نمونه دیگر، ابزار برنامه ریزی مالی اسرائیلی DataRails است که در ماه ژوئن، افزایش سرمایه 25 میلیون دلاری سری A را تجربه کرد.

مدیریت ثروت

این استارتاپ‌ها، پلتفرم‌های دیجیتالی سرمایه گذاری و مشاوره سرمایه گذاری را به سرمایه گذارهای خُرد و سازمانی ارائه می‌دهند.

این دسته شامل شرکت‌هایی مانند Baraka (مستقر در دبی)، یک اپلیکیشن سرمایه گذاری بدون کارمزد برای جوانان می‌شود. یکی دیگر از پلتفرم‌های سرمایه گذاری در این حوزه، شرکت ترکیه‌ای Magnus (با عنوان قدیم Akillifon) فعال در حوزه robo-advisor است که ابزاری برای ایجاد سبد سرمایه گذاری، تغییر مجدد آن و گزارش دهی است. Magnus افزایش سرمایه 420 هزار دلاری را در مرحله بذر در سپتامبر تجربه کرد.

Robo-Advisor: یک روبو-ادوایزر، اطلاعات مشتریان در مورد وضعیت مالی و اهداف آینده آن‌ها را از طریق یک نظرسنجی آنلاین جمع آوری می‌کند و سپس از آن داده‌ها برای ارائه مشاوره و سرمایه گذاری خودکار دارایی‌های کاربران استفاده می‌کند.

صندوق‌های سرمایه گذاری

شرکت‌های فعال در این دسته، خدمات و نرم افزار معاملاتی را برای بانک‌های سرمایه گذاری، صندوق‌های تامین مالی و مدیران سرمایه گذاری ارائه می‌دهد.

به عنوان مثال، می‌توان به Vesttoo، پلتفرم اسرائیلی پوشش ریسک و بیمه خوداتکایی که به سرمایه گذاران سازمانی، امکان دسترسی به سرمایه گذاری در بیمه‌های عمر و اموال و حوادث (P&C) را فراهم می‌کند، اشاره کرد.

حوزه رمزارزها

استارتاپ‌های فعال در این دسته، راهکارهای مالی مبتنی بر بلاکچین را ایجاد یا پلتفرم‌های سرمایه گذاری ارزهای دیجیتال را ارائه می‌کنند.

این حوزه شامل شرکت اسرائیلی ZenGo می‌شود، یک کیف پولی مبتنی بر رمزارز که به کاربران امکان خرید و معامله رمزارز را می‌دهد. نمونه‌های دیگر عبارتند از صرافی‌های ارزدیجیتال مانند صرافی ترکیه‌ای ICRYPEX و BitOasis که در دبی مستقر است.

بیمه

شرکت‌های این دسته، خدمات دیجیتالی بیمه، محاسبه خسارت و ابزارهایی جهت مقایسه پوشش بیمه‌های مختلف ارائه می‌کنند.

مثال‌های این حوزه شامل شرکت اسرائیلی Earnix و شرکت ترکیه‌ای Lumnion است که نرم افزار تحلیلی مبتنی بر هوش مصنوعی را جهت سفارشی‌سازی و قیمت گذاری بهتر محصولات بیمه‌ای به تامین کنندگان بیمه ارائه می‌کنند. در ماه فوریه، شرکت Earnix افزایش سرمایه 75 میلیون دلاری سری D را تجربه کرد.

حوزه ریسک و کلاه‌برداری‌های مالی

شرکت‌های فعال در این حوزه، راهکارهایی را جهت جلوگیری از کلاه‌برداری‌های مالی ارائه می‌دهند. این خدمات شامل سیستم‌های محافظت از داده‌ها، تایید هویت دیجیتالی، امنیت سایبری، مدیریت ریسک، KYC/AML (ابزارهای شناخت هویت کاربر/ضد پولشویی)، نظارت بر تراکنش و گزارش دهی به سازمان‌های نظارتی می‌شود.

یکی از شرکت‌هایی که در این حوزه به خوبی تامین مالی شده است، شرکت اسرائیلی BioCatch است که 212 میلیون دلار سرمایه دارد. این شرکت خدمات احراز هویت مشتری، بیومتریک رفتاری و سایر راهکارهای تشخیص تهدید را به موسسات مالی ارائه می‌دهد.

منبع: CB Insight