تخمین اندازه بازار کنکور در ایران

کنکور سراسری یکی از مباحث داغ این روزهای کشور است. در هفته های گذشته شاهد اظهار نظرهای مختلفی از سوی موافقان و مخالفان برگزاری کنکور در رسانه‌های مختلف بودیم. یکی از کلیدواژه‌هایی که این روزها بیشتر می‌شنویم، «مافیای کنکور» است. در واقع مخالفان برگزاری کنکور معتقد هستند، گردش مالی سالیانه بالا در بازار کنکور باعث می‌شود که با توجه به در نظرگرفتن منافع مالی عده ای خاص، آن­ها خواستار برگزاری کنکور به هرقیمتی باشند.

در هفته ای که گذشت شاهد برگزاری کنکور دکترا و ارشد بودیم و هفته آینده نیز کنکور سراسری در پیش خواهد بود. همین امر ما را برآن داشت تا در این مقاله نگاهی به مهم‌ترین کسب و کارهای فعال در این حوزه بندازیم و هم‌چنین تخمینی از اندازه بازار سالیانه کنکور در کشور داشته باشیم.

بازار کنکور در ایران

آزمون‌های آزمایشی، فروش کتاب‌ها، جزوات آموزشی، کلاس‌ها و همایش‌ها بخش عمده این بازار را تشکیل می‌دهند.

سازمان سنجش

تعداد داوطلبان کنکور در سال 99، 1،424،803 نفر است که 62% از آن­ها را داوطلبان کنکور تجربی تشکیل می‌دهند. این داوطلبان برای شرکت در آزمون سراسری باید مبلغ 37 هزار و 600 تومان به سازمان سنجش پرداخت کنند که باعث ایجاد درآمدی 53 میلیارد و 500 میلیون تومانی برای سنجش خواهد شد. علاوه بر این داوطلبان می‌توانند با پرداخت مبلغ 18 هزار و 600 تومان امکان انتخاب رشته در دانشگاه‌ پیام نور و غیرانتفاعی را نیز پیدا می‌کنند. با فرض اینکه تنها 50 درصد از داوطلبان امسال اقدام به خرید سریال علاقه مندی به انتخاب رشته در دانشگاه های پیام نور و غیر انتفاعی کرده‌اند، درآمد سازمان سنجش از این بخش نیز حدود 13 میلیارد و 250 میلیون تومان است و بنابراین می‌توان درآمدهای سازمان سنجش از برگزاری آزمون در سال 99 را چیزی بین 65 تا 75 میلیارد تومان برآورد کرد.

علاوه بر آزمون سراسری، سازمان سنجش اقدام به برگزاری آزمون‌های آزمایشی در 10 مرحله نیز می‌کند که 4 مرحله آخر آن که آزمون‌های جامع است از طرفداران بیشتری برخوردار است. با فرض ثبت نام فقط 10 درصد از شرکت کنندگان کنکور، تنها در آزمون‌های جامع و پرداخت هزینه 40 هزار تومانی به ازای هر آزمون، برآورد می‌شود که درآمد سازمان سنجش از برگزاری این آزمون ها نیز حدود 20 تا 25 میلیارد تومان باشد.

با این اوصاف پیش‌بینی می‌شود این سازمان سالیانه حدود 100 میلیارد تومان از برگزاری این آزمون‌ها درآمد داشته باشد.

آزمون های آزمایشی

کانون فرهنگی آزمون قلم‌چی، گزینه دو و گاج از مهم ترین برگزارکنندگان آزمون های آزمایشی در کشور هستند. علاوه بر این ها، آزمون‌های آزمایشی جامع سازمان سنجش نیز یکی دیگر از آزمون‌های پیش از کنکور است که شرکت‌کنندگان بالایی دارد. آزمون‌های قلم‌چی به دلیل بورسیه کردن دانش‌آموزان تعداد شرکت‌کنندگان بیشتری را به خود اختصاص داده است و پس از آن نیز آزمون‌های گزینه دو و گاج قرار دارند.

در آخرین آزمون برگزار شده توسط گروه آموزشی قلم‌چی، حدود 80 هزار نفر شرکت کرده اند. از آن‌جا که بخش زیادی از شرکت کنندگان آزمون‌های قلم‌چی را دانش‌آموزان بورسیه تشکیل می‌دهند و هم چنین این آزمون بیشترین تعداد شرکت‌کننده را در اختیار دارد، برآورد می‌شود امسال حدود 100 هزار نفر در این آزمون ها شرکت کرده باشند.

قیمت برای آزمون‌های آزمایشی در این موسسات از 600 هزار تومان تا 1 میلیون تومان متغیر است و ما از قیمت 700 هزار تومان برای تخمین اندازه این بخش استفاده می‌کنیم. بنابراین با فرض شرکت 100 هزار نفر در این آزمون‌ها و میانگین هزینه 700 هزار تومانی، اندازه بازار آزمون‌های آزمایشی در کشور 70 میلیارد تومان برآورد می‌شود.

فروش کتب و جزوات

فروش کتاب‌های کمک آموزشی بخش بزرگی از بازار کنکور در کشور را تشکیل می‌دهند. با کمی تحقیق در بازار به اعداد زیر در مورد اندازه بازار فروش کتاب خواهیم رسید.

رشته ریاضی:

میانگین خرید هر کتاب: 90 هزارتومان

حداقل برای هر درس 1 کتاب به طور متوسط برای 10 درس.

برای هر شرکت کننده حداقل هزینه 900.000 تومان.

تعداد شرکت کنندگان رشته ریاضی: 194.823

در مجموع: 175.340.700.000 تومان

رشته تجربی:

میانگین خرید هر کتاب: 100 هزارتومان

حداقل برای هر درس 1 کتاب به طور متوسط برای 9 درس.

برای هر شرکت کننده حداقل هزینه 900.000 تومان.

تعداد شرکت کنندگان رشته تجربی: 883.662

در مجموع: 795.295.800.000 تومان

رشته انسانی:

میانگین خرید هر کتاب: 60 هزارتومان

حداقل برای هر درس 1 کتاب به طور متوسط برای 12 درس.

برای هر شرکت کننده حداقل هزینه 720.000 تومان.

تعداد شرکت کنندگان رشته انسانی: 278.318

در مجموع: 200.388.960.000 تومان.

رشته هنر:

تعداد شرکت کنندگان رشته هنر: 34.000

برای هر شرکت کننده حداقل هزینه 400.000 تومان.

در مجموع: 13.600.000.000

رشته زبان:

تعداد شرکت کنندگان رشته زبان: 34.000

برای هر شرکت کننده حداقل هزینه 400.000 تومان.

در مجموع: 13.600.000.000

در مجموع با جمع اعداد فوق به عدد 1200 میلیارد تومان می‌رسیم، که این عدد با فرض این است که تمام شرکت‌کنندگان در کنکور 99 برای تمام دروس خود کتاب کمک آموزشی تهیه کنند که فرض درستی نیست.

بنابراین فرض می‌کنیم تنها 20 درصد از دانش‌آموزان اقدام به خرید کتاب‌های آموزشی رشته‌های تحصیلی خود کنند، در این صورت اندازه بازار سالانه این بازار حدود 240 میلیارد تومان برآورد می‌شود.

برگزاری کلاس و همایش

بزرگ ترین بخش بازار کنکور را کلاس‌ها و همایش‌های آنلاین تشکیل می‌دهند. برگزاری کلاس‌ها و همایش‌ها علاوه بر اینکه گردش مالی بالایی را دارا هستند، از حاشیه سود بالاتری نسبت به بخش‌های دیگر نیز برخوردار هستند. البته محاسبه اندازه بازار در این بخش نیز سخت تر از سایر بخش‌ها بوده و ما سعی میکنیم با یک فرض ساده اندازه این بازار را نیز تخمین بزنیم.

اگر فرض کنیم 20 درصد از شرکت کنندگان کنکور، حداقل یک میلیون تومان برای کلاس‌های آموزشی و مشاوره‌ای پرداخت می‌کنند، به عدد 280 میلیارد برای این بازار می‌رسیم.

با جمع تمام بخش‌های عنوان شده، به بازاری با اندازه سالانه تقریبا 700 میلیارد تومان خواهیم رسید. البته علاوه بر آزمون‌های آزمایشی، کتاب‌ها و جزوات آموزشی و کلاس ها و همایش‌ها بخش های دیگری مانند فضاهای مطالعاتی و … نیز در این بازار فعال هستند که بخش کمتری از این بازار را تشکیل می‌دهند و در محاسبات ما لحاظ نشده اند.

در ادامه این مقاله نگاهی به وضعیت مهم‌ترین سایت‌ها و اپلیکیشن‌های این حوزه خواهیم انداخت.

کدام سایت‌ها بیشترین بازدید ماهانه را دارند؟

شیوع ویروس کرونا در جهان باعث سوق داده شدن کسب و کارها به فضای آنلاین شد. کسب و کارهای فعال در این حوزه نیز مستثنی نبوده و این اپیدمی باعث شده است که برگزاری آزمون‌ها و کلاس‌های آنلاین بیشتر مورد توجه قرار گیرد. در ادامه نگاهی به وضعیت سایت‌ها و اپلیکیشن‌های این حوزه خواهیم انداخت:

کانون فرهنگی قلم‌چی با بازدید ماهانه بیش از 8 میلیون بیشترین بازدید را در بین سایت‌های فعال این حوزه دارد و پس از آن نیز موسسات آموزش مجازی آلاء و گزینه دو قرار دارند.

در حوزه اپلیکیشن نیز، اپ های گاج مارکت و خیلی سبز با 100 هزار نصب فعال بیشترین نصب را در اپ های مرتبط با کنکور دارند.

لطفا نظرات خود را در مورد این گزارش با ما در میان بگذارید.