پروفایل اطلاعات دیجی کالا

تیم راستا با هدف ارائه اطلاعات دقیق و قابل اتکا در فضای اکوسیستم استارتاپی ایران، بخش جدیدی تحت عنوان پروفایل استارتاپ ها راه اندازی کرده است. در این بخش تمامی اطلاعات موجود درباره استارتاپ های بزرگ ایران از منابع مختلف گردآوری و طبقه بندی شده و در یک مقاله به مخاطبان ارائه می شود. اطلاعات این بخش به طور دائم بروزرسانی خواهد شد و حتی می تواند مرجعی برای شناخت بازار باشد. در اولین مقاله پروفایل استارتاپ‌ها، تمام داده های موجود در مورد دیجی کالا بررسی شده است.

منابع گردآوری داده ها

عمده اطلاعات این گزارش از مجموعه گزارش های شرکت پامگرنت و همچنین گزارش اخیر دیجی کالا گردآوری شده است. داده های پراکنده ارائه شده در مصاحبه ها و همایش ها نیز جمع آوری و در جهت تکمیل پازل اطلاعات استفاده شده است.

گزارش‌های پامگرنت

شرکت پامگرنت (Pomegranate Investment) در سال 2014 در کشور سوئد تاسیس شد. این شرکت از همان زمان  اقدام به سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران، به ویژه اکوسیستم استارتاپی ایران نمود. سرمایه گذاران اصلی این شرکت از سوئد، بریتانیا، سوئیس، اتریش و کشورهای اروپای شرقی و مرکزی هستند.

سرآوا، دیجی کالا، شیپور و نوار مهمترین سرمایه گذاری های پامگرنت هستند.اخیرا سهام این شرکت در مجموعه سرآوا به هلدینگ IIIC منتقل شده است. با توجه به ارتباط مستقیم پامگرنت با سرآوا به عنوان سهامدار عمده دیجی کالا، اطلاعات منتشر شده در گزارش های این مجموعه از اعتبار بالایی برخوردار است.

معرفی دیجی کالا

دیجی کالا که امروز به عنوان بزرگترین فروشگاه اینترنتی ایران شناخته می شود، در سال 85 توسط برادران محمدی تاسیس شد. دیجی کالا کار خود را با فروش کالاهای دیجیتال و به طور خاص دوربین عکاسی آغاز کرد. در حال حاضر در این فروشگاه آنلاین، گروه های مختلف کالا مانند کالای دیجیتال، لوازم خانگی، لوازم شخصی، فرهنگ و هنر و ورزش و سرگرمی با تنوعی بسیار بالا عرضه شده و علاوه بر آن بیش از 30هزار فروشنده کالاهای خود را بر این بستر به فروش می رسانند.

وضعیت فعلی دیجی کالا

دیجی کالا با در اختیار داشتن 94% سهم بازار خرده فروشی آنلاین ایران، به غول بی رقیب این حوزه تبدیل شده است. این شرکت هم اکنون ماهانه 26 میلیون بازدید کننده منحصربفرد دارد و 4000 شغل مستقیم ایجاد کرده است.

مسیر توسعه دیجی کالا

مهمترین وقایع در مسیر توسعه دیجی کالا از سال 85 تا 99 در نمودار زیر نمایش داده شده است:

برای مشاهده دقیق تر نمودار، روی آن “کلیک” کنید.

تنوع کالایی دیجی کالا

دیجی کالا در سال 98 توانسته است 2.2 میلیون کالای مختلف را به کاربرانش ارائه کند. همانطور که در نمودار مشخص شده است، در سال های 94 و 96 به دلیل راه اندازی قابلیت های جدید، تنوع کالایی در دیجی کالا از سال 97 افزایش چشم گیری داشته است.

تعداد کارمندان دیجی کالا

دیجی کالا در سال 85 با 7 نفر نیرو کار خود را آغاز کرد و اکنون با 6135 کارمند، بزرگترین استارتاپ ایران به شمار می رود. این شرکت در سال 97 و تحت تاثیر بحران اقتصادی ناشی از افزایش قیمت ارز، 175 نفر از نیروهای خود را تعدیل کرد و تعداد پرسنلش را از 2414 نفر به 2239 نفر کاهش داد. اما همانطور که مشخص شده، با پشت سر گذاشتن این بحران مجددا روند افزایش تعداد کارمندان شرکت آغاز شد و امروز تعداد کارمندان دیجی کالا 6135 نفر است. دیجی کالا پیش بینی کرده است که تعداد کارکنانش تا پایان سال 99 به 8000 نفر برسد.(منبع نمودار زیر گزارش سرمایه های انسانی دیجی کالا در دی ماه 99 می باشد)

تعداد کسب وکارهای مارکت پلیس دیجی کالا

در گزارش نیم سال اول 98 دیجی کالا و همینطور گزارش اخیر مجموعه پامگرنت، تعداد کسب وکارهای بخش مارکت پلیس این شرکت بیش از 30هزار فروشنده عنوان شده است. در گزارش سال 98 این شرکت تعداد کسب و کارهای بخش مارکت پلیس 61014 بیان شده است که نشان دهنده رشد 2 دوبرابری تعداد کسب و کارهای مارکت پلیس در بازه شش ماهه است. البته تعداد کسب و کارهای فعال این شرکت کمتر از نیمی از کل کسب وکارها بوده که در نمودار زیر مشخص شده است. متوسط مبلغ فروش ماهانه هر فروشنده فعال در سال 98، 23 میلیون تومان بوده است.

تعداد بازدیدکنندگان ماهانه

تعداد بازدید کنندگان منحصربفرد فصلی سایت دیجی کالا از سال 94 تا پایان 97 حدودا 2 برابر شده است. اطلاعات این نمودار از گزارش های پامگرنت استخراج شده است. البته در خصوص بازدیدکنندگان منحصربفرد باید به این نکته توجه داشت که معمولا شناسایی بازدیدکننده منحصربفرد از طریق اطلاعات مرورگر و IP انجام می شود و بنابراین کاربرانی که با دستگاه های مختلف از دیجی کالا بازدید می کنند، به عنوان چند کاربر مجزا شناسایی می شوند. لذا تعداد واقعی بازدیدکنندگان منحصربفرد در دیجی کالا 26 میلیون نفر نیست.

تعداد مشتریان فعال دیجی کالا

بر اساس تعریف منبع اطلاعات یعنی گزارش های پامگرنت، مشتریان فعال دیجی کالا عبارتند از مشتریانی که دوره زمانی یکساله منتهی به زمان گزارش دهی، حداقل یک خرید از دیجی کالا داشته اند. بر این اساس تعداد مشتریان فعال دیجی کالا در سال 98 بیش از 4 میلیون و 600 هزار نفر بوده است.

تعداد سفارش روزانه دیجی کالا

تعداد سفارش روزانه یکی از شاخص های مهم برای فروشگاه های اینترنتی است و البته اطلاعات موجود در مورد تعداد سفارش روزانه دیجی کالا چندان دقیق نبوده و معمولا به صورت حدودی ارائه شده است. قابل اتکا ترین داده در مورد تعداد سفارش روزانه، در گزارش پامگرنت در آوریل 2019 ارائه شده که طبق آن تعداد سفارش روزانه دیجی کالا بیش از 20هزار عنوان شده است. اعتبارسنجی این عدد از طریق داده های دیگری مانند GMV و متوسط مبلغ سفارش، به این نتیجه رسیدیم که تعداد سفارش روزانه دیجی کالا در سال 97 حدود 20هزار سفارش بوده است. همچنین با توجه به اینکه GMV دیجی کالا در سال 98 نسبت به 97 حدود 93% رشد داشته و متوسط مبلغ سفارش نیز تغییر چندانی نکرده، پیش بینی می شود دیجی کالا در سال 98 روزانه 39000 سفارش را به دست مشتریان برساند.

متوسط مبلغ سفارش دیجی کالا

متوسط مبلغ سفارش دیجی کالا اولین بار در سال 93 معادل 600هزار تومان اعلام شد. طبق گزارش اخیر دیجی کالا این مبلغ در سال 98 حدود 418هزار تومان بوده و از سال 96 تا 98 پیوسته کاهش جزئی داشته است. کاهش متوسط مبلغ سفارش احتمالا تحت تاثیر اضافه شدن کالاهای سوپرمارکتی، افزایش تعداد سفارش و کاهش قدرت خرید مردم می باشد.

حجم فروش سالانه دیجی کالا

مهمترین شاخص رشد یک فروشگاه اینترنتی، حجم کل فروش ناخالص یا GMV است. مجموعه پامگرنت در گزارش های خود اطلاعات دقیقی در مورد GMV دیجی کالا ارائه کرده است. میزان فروش سالانه دیجی کالا به طور متوسط سالانه 84% رشد داشته و در سال 97 به 3000 میلیارد تومان رسیده است. با توجه به اینکه میزان رشد GMV دیجی کالا در نیم سال اول 98 نسبت به دوره مشابه در سال 97، حدود 93% بوده، می توان نتیجه گرفت با ادامه این روند دیجی کالا در سال 98 حدودا 5800 میلیارد تومان فروش ناخالص خواهد داشت.

ارزش گذاری دیجی کالا

ارزش گذاری دیجی کالا در مقاطع زمانی مختلف و از منابع مختلف گردآوری شده و در نمودار زیر نمایش داده شده است. طبق گزارش پامگرنت، در آخرین ارزشگذاری که توسط چندین موسسه داخلی و خارجی مستقل و با ترکیبی از چند روش ارزش گذاری شامل ضرایب درآمد و DCF انجام شده، ارزش دیجی کالا 6087 میلیارد تومان معادل 522 میلیون یورو بوده است.

همچنین همانطور که در نمودار مشخص است، ارزش یورویی دیجی کالا در سال 97 نسبت به 95 سقوط چشمگیری داشته که ناشی از کاهش ارزش پول ملی بوده است.

سرمایه گذاران دیجی کالا

در مورد سهامداران دیجی کالا ابهامات زیادی وجود دارد. به همین دلیل اطلاعات موجود و ابهامات هر مورد را بررسی می کنیم.

راند اول سرمایه گذاری سرآوا در دیجی کالا

طبق گفته های سعید محمدی در مراسم یلدای کارآفرینان استارتاپی 97، اولین راند جذب سرمایه دیجی کالا در سال 91 و از طریق سرآوا انجام شد. در این سرمایه گذاری 51 درصد از سهام دیجی کالا به سرآوا واگذار شده که البته مشخص نیست مبلغ جذب سرمایه چه مقدار بوده است.

جذب سرمایه خارجی دیجی کالا در سال 94

دیجی کالا در دی ماه 94 فرآیند جذب سرمایه 100 میلیون دلاری از هلدینگ سرمایه گذاری IIIC را آغاز کرد. خبر این جذب سرمایه حتی در گزارش 100روزه دولت نیز منتشر شد. البته فرآیند این سرمایه گذاری در سال 96 نهایی شد. بنابراین در سال 96، 21درصد از سهام دیجی کالا به سرمایه گذاران خارجی واگذار شده بود. در مورد اینکه سایر سهامداران دیجی کالا در این مقطع چه شرکت هایی بوده اند اطلاعات دقیقی وجود ندارد.

سهامداران دیجی کالا در سال 97

در مراسم یلدای کارآفرینان 97 که در آذرماه 97 برگزار شد، سعید محمدی سهامداران دیجی کالا در آن زمان را به صورت زیر اعلام کرد:

بنیانگذاران: حدود 35 درصد
هلدینگ IIIC: حدود 25 درصد
سرآوا: حدود 35 درصد
کارکنان ارشد: حدود 5 درصد

نکته مهم اینجاست که سهام IIIC که حدود 25 درصد عنوان شده، به صورت مستقیم نبوده و از طریق سرآوا اعمال شده است. در واقع به صورت رسمی 60 درصد از سهام دیجی کالا در سال 97 در اختیار سرآوا بوده و هلدینگ IIIC به صورت غیر مستقیم و از طریق سهامی که در سرآوا داشته، مالک 25 درصد سهام دیجی کالا بوده است.

سهامداران دیجی کالا در سال 98

موضوع بازطراحی سهام خارجی سرآوا بیش از یک سال است که مطرح شده و طبق گزارش اخیر پامگرنت، این بازطراحی اخیر نهایی شده است. در نتیجه این تغییرات سهام شرکت های خارجی در سرآوا به حدود 5 درصد کاهش یافته و به سهم مستقیم در استارتاپ های بزرگ پرتفوی سرآوا تبدیل شده است. بنابراین از این پس هلدینگ IIIC حدود 33درصد سهام مستقیم در دیجی کالا خواهد داشت و با توجه به اینکه جذب سرمایه جدیدی اتفاق نیفتاده، سهام سرآوا در دیجی کالا به 27 درصد کاهش پیدا کرده است.

ماجرای ورود به بورس

حمید محمدی در مراسم آنلاین رونمایی از گزارش سال 98 دیجی کالا که در 30 ام تیرماه سال 99 برگزار شد، از برنامه های این شرکت برای ورود به بورس خبر داد. او اعلام کرد یکی از مهم‌ترین اهداف آن ها دسترسی به منابع مالی جدید برای توسعه و ادامه رشدی است که در ۱۴ سال گذشته داشته اند.

به گفته محمدی در آن زمان، مراحل ورود دیجی کالا به بورس با سرعت طی شده و در گام های نهایی می باشد اما با گذشت چندین ماه از آن زمان همچنان خبری مبنی بر ورود دیجی کالا به بورس و عرضه عمومی منتشر نشده است. منتهی محمدی در 3 دی 99 اعلام کرده است که آن ها تمامی مدارک، صورت‌های مالی حسابرسی شده و مستنداتی که بنا بر موارد نیاز خواسته شده بود ارائه کرده اند و منتظر هیات پذیرش برای رسیدگی هستند. سیگنال‌های خوبی هم از فرابورس گرفته اند که ظاهرا شرایط آن ها برای پذیرش قابل قبول و خوب است.

کسب و کارهای بومی و محلی در دیجی کالا

دیجی کالا با هدف شناسایی و بهره برداری از ظرفیت موجود در نواحی روستایی، حمایت از کسب‌وکارهای بومی و محلی را با مشارکت نهادهای عمومی و ارگان‌های کشوری در آذرماه سال 99 آغاز کرد. هدف از انجام این کار تلاش برای محرومیت‌زدایی، تسهیل اشتغال‌زایی و ایجاد جریان درآمدی پایدار در مناطق کمتر توسعه یافته روستایی از طریق گسترش تجارت الکترونیک است.

به این ترتیب چیزی بیشتر از 200 کسب و کار از دورترین روستاها در بیش از 20 استان به جمع فروشندگان دیجی کالا می پیوندند که این تعداد با اضافه شدن فروشندگان بومی جدید، افزایش پیدا خواهد کرد. فروش کالاهای بومی و محلی در مارکت‌پِلِیس دیجی‌کالا با بیش از  ۱۰۰ هزار فروشنده، علاوه بر اشتغال پایدار و توانمندسازی روستاییان، باعث تمرکززدایی و تسهیل دسترسی فروشندگان بالقوه در خارج از تهران و مراکز استان‌ها خواهد شد.

دیجی کالا در دوران کرونا

در این دوران دیجی کالا با تسهیل شرایط ورود کسب‌وکارها به مارکت پلیس دیجی‌کالا باعث شد هزاران کسب‌وکار آفلاین که با وضعیت قرنطینه و کاهش تردد دچار مشکل شده بودند بتوانند کالاهای خود را به صورت آنلاین در سرتاسر ایران عرضه کنند.

دیجی‌کالا هم چنین در دوران کرونا با استقبال مردم از خرید‌های آنلاین روبه‌رو شده است. به‌طوری که مبلغ خالص فروش دیجی‌کالا از فروردین ۹۹ تا آبان ۹۹ در مقایسه با بازه مشابه سال گذشته ۱۶۰ درصد و تعداد کالاهای فروخته شده، ۱۴۹ درصد رشد داشته است. اما در ماه‌های اخیر میزان این رشد با کاهش روبه‌رو شده است.

کمپین یلدای 9999 دیجی کالا

این کمپین به مدت ۳ روز از ۷ تا ۹ آذرماه 99 برگزار شد و در ساعات پیک کمپین، حدود ۲۹۰ هزار کاربر همزمان روی سایت و اپلیکیشن حضور داشتند که رکورد حضور کاربر همزمان در دیجی‌کالا زده شد. ۲۳ میلیون بازدید در طول ۳ روز ثبت شد. تعداد کل کالاهای فروخته شده در این ۳ روز ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار عدد بود. ۵۱۴ هزار کاربر یکتا کسانی بودند که در این ۳ روز کالا خریداری کردند. متوسط فروش فروشندگان فعال در این ۳ روز حدود ۱۷ میلیون تومان بوده و متوسط تخفیفی که در هر سفارش اعمال شده ۱۴۳ هزار تومان بوده است.

بایا رقیب جدید دیجی کالا

مدیر عامل دیجی کالا درمورد بایا که به تازگی سرو کله اش به عنوان شبکه هوشمند خرید و فروش کالا و خدمات در کشور پیدا شده است، اعلام کرد که این مجموعه باتوجه به حجم فعالیتی که دارد صددرصد رقیب آنها محسوب می شود. او هم چنین گفت کسب‌وکار‌های خرده‌فروشی رقابتی ماراتنی دارند. چه بسا بسیاری از تازه‌واردهایی که با تبلیغات و سرمایه زیاد وارد این حوزه شدند و بعد از چندسال اثری از آن‌ها دیده نمی‌شود. در نهایت سرمایه، تبلیغات و قدمت خیلی در این مورد دخیل نیستند و هر کسب‌وکاری که بتواند در جلب رضایت مشتری موفق‌تر عمل کند برنده است.

برای شناخت بیشتر پلتفرم بایا به مقاله “پروند خبری بایا” مراجعه کنید.

نظر خود را با من در میان بگذارید

گزارش حاضر با تلاش تیم راستا تهیه شده و استفاده از اطلاعات آن با ذکر منبع مجاز می باشد. این گزارش به طور مداوم به روز رسانی خواهد شد و در صورتی که اطلاعات دقیق تری از سوی ذینفعان مجموعه دیجی کالا دریافت شود، در نسخه های بعدی منعکس می گردد. دیدگاه های شما در مورد گزارش های پروفایل استارتاپ ها به ما کمک می کند در نسخه های بعدی محتوا و ساختار بهتری را ارائه کنیم. لطفا نظر خود را با ما در میان بگذارید.