عرضه اولیه به روش SPAC جایگزینی برای عرضه اولیه عمومی سنتی

امروزه SPAC ها روشی جذاب برای عرضه عمومی هستند. در این روش شرکت های هدف می توانند با سخت گیری کمتری نسبت به عرضه اولیه سنتی وارد بازار بورس شوند و هم‌چنین از آن جا که این شرکت‌ها توسط تیم متخصص و باتجربه انتخاب می‌شوند، ریسک سرمایه گذاری برای سرمایه‌گذاران نیز کم می‌شود.

پیشینیه SPAC IPO به 1990 میلادی برمی‌گردد اما این شرکت ها در چند وقت اخیر به محبوبیت خاصی در بین مردم رسیده اند. همان طور که در نمودار زیر مشاهده می کنید در سال 2020 تعداد عرضه اولیه هایی که از طریق SPAC انجام شده است، بیش از 2 برابر عرضه هایی است که در سال 2019 انجام شده است!

در این مقاله، نحوه کار SPAC، چرایی محبوبیت فعلی آنها را بررسی خواهیم کرد و به این موضوع خواهیم پرداخت که آیا این نوع عرضه ها آینده عرضه اولیه عمومی(IPO) را تغییر خواهند داد یا نه.

SPAC ها چگونه کار می کنند؟

Special Purpose Acquisition Company که به اختصار SPAC بیان می‌شود، شرکتی بدون عملیات تجاری است که شرکتی خصوصی را به تملک خود در می‌آورد و آن شرکت را عرضه عمومی می‌کند. از آن جا که سهام SPAc ها قبل از مشخص شدن شرکت‌هایی که می خواهند آن ها را تملک کنند، عمومی می‌شود به این شرکت ها “چک سفید” نیز گفته می شود.

برای مشاهده دقیق تر روی تصویر ضربه بزنید.

عرضه اولیه عمومی شدن

SPAC ها معمولا توسط افراد یا تیم هایی (که اصطلاحا به آن‌ها اسپانسر گفته می‌شود.) تاسیس می شوند که تجارب بیزینسی دارند. آنها یک شرکت هلدینگ ایجاد می‌کنند، سپس مدارک مربوط به عمومی شدن را تکمیل می‌کنند – اما از آنجا که شرکت کاری انجام نمی‌دهد (یعنی هیچ فعالیت عملیاتی ندارد)، روند ثبت آن سریع و آسان است.

مشابه IPO های سنتی، اسپانسرها برای شرکت خود به دنبال سرمایه گذاران علاقه‌مند می‌روند. اما تفاوت آن ها با IPO های سنتی این است که آن ها خودشان،تیم‌شان و تجربه‌شان را به جای شرکت به فروش می‌رسانند.

وقتی اسپانسر توانست تعداد زیادی از افراد را برای سرمایه‌گذاری در شرکت خود ترغیب کند، واحدهایی از شرکت خود را به آن ها می فروشند. واحدها معمولاً 10 دلار هستند و این نشان‌دهنده یک سهم شرکت و یک ضمانت برای خرید بیشتر سهام در آینده است. پول جمع آوری شده از IPO براساس یک اعتماد کورکورانه داده می‌شود و تا زمانی که سهامداران معامله خرید را تصویب نکنند، قابل لمس نیست.

SPAC مانند سایر شرکت های قابل معامله، در بورس اوراق بهادار عرضه عمومی می‌شود. این جایی است که سرمایه‌گذاران خرد نیز وارد بازی می‌شوند – آنها می‌توانند سهام را در بازار خریداری کنند، اما کماکان آینده شرکت ناشناخته است. و این سرمایه‌گذاران براساس شناخت و کارنامه اسپانسر یا وعده خرید یک شرکت قوی در آینده اقدام به سرمایه‌گذاری در این شرکت می‌کنند.

اسپانسرها 20% از سهام SPAC را به عنوان کارمزد و یا حقوق بنیان‌گذاران دریافت می‌کنند.

تملک یک شرکت

هنگامی که SPAC عمومی شد، اسپانسرها می توانند شکار یک شرکت هدف را برای به دست آوردن آن شروع کنند. هیچ محدودیتی در نوع شرکتی که SPAC ها تملک می‌کنند، وجود ندارد. اگرچه بسیاری از آنها  قبل از IPO عنوان می‌کنند قصد سرمایه گذاری در چه صنعتی دارند. به طور معمول، اسپانسرها 2 سال فرصت پیدا می‌کنند تا گزینه خرید را پیدا کرده و اعلام کنند، در غیر این صورت SPAC منحل می‌شود و سهامداران پول خود را پس می‌گیرند.

وقتی اسپانسر شرکتی را پیدا می‌کند، سپس در مورد شرایط خرید با شرکت هدف، مانند قیمت خرید یا ارزیابی شرکت، مذاکره می‌کند.

پس از یک معامله، روند “de-SPAC” آغاز می‌شود.

De-SPAC

پس از تصمیم گیری و مذاکره در مورد شرایط تملک، اسپانسرها هدف تملک خود را به سهامداران پیشنهاد می‌دهند و سهامداران اولیه این فرصت را دارند تا درمورد خرید و تملک رای دهند. این رای، فرصتی را در اختیار سهامداران می‌گذارد تا درباره گزینه خرید نیز اظهار ‌نظر کنند. حتی اگر خرید شرکت هدف، برخلاف نظر آن ها نیز تصویب شود، سهامداران می‌توانند سهام خود را پس گرفته و پولشان را دریافت کنند.

هنگامی که خرید شرکت هدف تأیید شد و تمام بازخریدها نیز به پایان رسید، اسپانسر می‌تواند برای تملک شرکت هدف اقدام کند. معمولا افزایش سرمایه جمع آوری شده از سرمایه گذاران اولیه، 25 تا 30 درصد از قیمت خریداری شرکت هدف را پوشش می دهد و اسپانسرها باید باقیمانده این مبلغ را از طریق افزایش سرمایه، سرمایه گذاران موجود و یا سرمایه‌گذاران جدید بدست آورند.

چرا SPAC؟

در گذشته شرکت های خصوصی به دلیل دسترسی آسان به سرمایه های چند صد میلیونی از طریق صندوق های سرمایه گذار خطر پذیر و هم چنین بانک ها، تمایل کمتری به عرضه سهام خود در بازارهای عمومی داشتند. اما امروزه به دلیل شیوع ویروس کرونا و تاثیر آن بر اقتصاد، جذب سرمایه از این صندوق ها و بانک ها سخت تر از گذشته شده و به همین دلیل عرضه اولیه در بازار سهام به اولویت اصلی این شرکت ها تبدیل شده است.

تعداد عرضه های اولیه عمومی (بدون در نظرگرفتن SPAC ها) تا پایان سه ماهه سوم سال 2020 از تعداد کل این عرضه ها در سال گذشته، پیشی گرفته است.

البته با توجه به نوسان بازارهای عمومی، IPO به روش سنتی کمی غیرجذاب است، زیرا شرکت ها کنترل کمتری بر میزان توانایی جمع آوری پول از طریق IPO را دارند. همچنین تکمیل فرآیند IPO سنتی نیز سالها به طول می انجامد و فشار برای عمومی شدن، برخی از شرکت ها را به جستجوی گزینه های سریع‌تر سوق می‌دهد.

مزیت های SPAC برای شرکت ها

– از آن جا که به طور معمول SPAC ها توسط کارآفرینان و سرمایه گذاران با تجربه تاسیس می شوند، شرکت پس از ادغام نیز می‌تواند از تجربیات و دانش آن ها بهره مند شود.

– به طور معمول فرآیند سنتی IPO، بیست و چهار تا سی و شش ماه به طول می‌انجامد اما عرضه اولیه به روش SPAC بین 3 تا 4 ماه بیشتر طول نمی‌کشد.

– شرکت ها در هنگام عرضه اولیه SPAC، توانایی بیشتری برای مذاکره با سرمایه‌گذاران دارند.

مزیت های SPAC برای سرمایه گذاران

1- سرمایه گذاران می‌توانند علاوه بر سهام SPAC، گارانتی برای خرید سهام اضافی پس از تملک را نیز دریافت کنند و در صورت یک عرضه اولیه موفق سود خود را افزایش دهند.

2- درصورتی که اسپانسرها در طول دو سال موفق به پیدا کردن یک شرکت برای تملک نشوند و یا شرکت انتخاب شده را مناسب ندانند، می‌توانند پول سرمایه‌گذاری خود را باز پس بگیرند.

3- سرمایه گذاران خرد به سختی می‌توانند به IPO ها دسترسی داشته باشند و این روش این فرصت را به آن ها می‌دهد که به بخشی از کیک دست پیدا کنند.