بایا به عنوان پلتفرم عرضه کالا و خدمات با سرمایه‌گذاری در حدود ۲ هزار میلیارد تومان به صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد. بایا توسط شرکت دانش پارسیان راه اندازی شده که پیش از این مجری پروژهای کلان حوزه دولت‌الکترونیکی بوده‌است. به گفته ابراهیم بای، مدیرعامل شرکت دانش پارسیان و شرکت مادر بایا، محدودیت رشد و توسعه در پروژهای دولت الکترونیکی سبب شده تا آنها به سمت بازار خرده‌فروشی آنلاین بیایند.
مدیرعامل شرکت دانش پارسیان، شرکت مادر پلتفرم بایا، این شبکه عرضه کالا و خدمات را یکی از پروژههای شرکت دانش‌پارسیان دانست.
شرکت دانش پارسیان تا پیش از آماده‌سازی و ارائه پلتفرم بایا، مجری تعدادی از پروژهای کلان دولت‌الکترونیکی از جمله سامانه سیب (سامانه یکپارچه بهداشت) یا پرونده سلامت الکترونیکی بوده است. سامانه الکترنیکی کووید-۱۹، سامانه توزیع اقلام بهداشتی و سامانه ثبت نام الکترونیکی اصناف از دیگر پروژ‌هایی است که پیش از این از سوی این شرکت به اجرا درآمده است.
ابراهیم ابراهیم‌بای، مدیرعامل شرکت دانش پارسیان رقم ۲ هزار میلیارد تومانی برای سرمایه‌گذاری را یک رقم کلی روی پلتفرم بایا عنوان کرد که شامل سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت و آماده‌سازی، توسعه و تبلیغات می‌شود.
ما خود را رقیب هیچکدام از فروشگاه‌های آنلاین نمی‌دانیم بلکه فروشگاه‌های فیزیکی رقیب ما به شمار می‌آیند
ابراهیم بای، مدیرعامل شرکت دانش پارسیان
او در پاسخ به این سوال که چرا این شرکت به صورت ناگهانی از سمت اجرای پروژههای دولت الکترونیکی وکلان به سمت اجرای پروژهای برای ارائه کالا و خدمات کوچ کرده است؟ گفت: «مهمترین دلیلی که ما از پروژههای B2G به سمت اجرای پروژههای B2C حرکت کردیم که محدودیت توسعه و رشد در پروژههای دولت الکرونیکی بود، اندازه پروژههای دولت الکترونیکی محدود است از سویی در پروژه‌هایی که به مصرف کننده نهایی سرویس داده می‌شود می‌توان پروژه را بر حسب سلیقه توسعه داد.»
او تاکید کرد که از ۵ سال گذشته به این طرف این شرکت علی‌رغم سفارش‌ها و درخواست‌هایی که از سمت دولت برای اجرای پروژه مطرح می‌شده، به سمت انجام آنها نرفته است و سعی کرده قراردادهای پشتیبانی سرویس‌های گذشته را نیز تحویل دهد.
مدیرعامل شرکت دانش پارسیان با اشاره به اینکه آنان از اجرای پروژههای دولتی انصراف داده‌اند ادامه داد: «در ۵ سال گذشته ما خروج از پروژههای دولتی را آغاز کرده‌ایم، چرا که فکر می‌کنیم در حوزه B2C خدمات بهتر و بیشتری می‌توانیم ارائه دهیم.»
او همچنین در پاسخ به سوال دیگر پیوست که اسامی سهامداران این شرکت را جویا شد؟ گفت: «مالک بایا، شرکت دانش پارسیان است و این شرکت ۲ سهامدار دارد که یکی از آنها من هستم و دیگری یکی دیگر از اعضای هیات مدیره است.»
او اعلام کرد که شرکت دانش پارسیان به عنوان شرکت مادر بایا در حال آماده‌سازی خود برای ورود به بورس است و می‌خواهد بخشی از سهام خود را به این صورت در بورس عرضه کند. او پیش‌بینی کرد که میزان تراکنش‌های این پلتفرم تا پایان سال ۱۴۰۰ به ۱۰ میلیون تراکنش خواهد رسید. او اظهار امیدواری کرد تا ظرف ۳ سال آینده بتوانند سهم تجارت الکترونیکی در بازار ایران را ۲ و نیم تا ۳ درصد افزایش دهد.
او با اشاره به اینکه فاز تحقیقاتی بایا از سال ۹۴ در دستور کار قرار گرفته است گفت: «این طرح دو بار مورد بازبینی قرار گرفت و در نهایت اردیبهشت ماه ۹۹ زیرساخت‌ها و سامانه‌های نرم‌افزاری آن آماده شد وکمپین تبلیغاتی آن نیز از شهریور ماه به راه افتاد و از نیمه آبان ماه کار ثبت‌نام تامین‌کنندگان آغاز شد.
مدیران بایا پیش بینی می‌کنند که میزان تراکنش‌های این پلتفرم تا پایان سال ۱۴۰۰ به ۱۰ میلیون تراکنش خواهد رسید
او تعداد تقاضاها برای ثبت به عنوان تامین کننده کالا در این پلتفرم را در بیش از یک میلیون تامین‌کننده عنوان کرد و افزود: «بیش از هزار و ۲۰۰ تامین کننده به صورت روزانه درخواست تامین کنندگی خود را در بایا ثبت کرده‌اند.»
او این سوال که چرا هزینه ثبت‌نام یا رجیستری ۱۵۰ هزارتومان را از متقاضیان ثبت‌نام در پلتفرم طلب می‌کردید؟ اینگونه پاسخ داد: « بت تامین کنندگان روی پلتفرم هزینه دارد، این هزینه را می‌توان یا از سمت کمیسیونی که پلتفرم از کسب و کار می‌گیرد تامین کرد یا باید بخشی از آن از سوی خود تامین کننده تامین شود. با توجه به پایین بودن میزان کارمزد یا کمیسیونی که بایا از فروشنده کالا و خدمات دریافت می‌کند طبیعی است که این هزینه باید از سمت خود تامین کنند کالا و خدمات پرداخت شود.»
او ادامه داد: «برآورد اولیه ما برای این هزینه ۳۲۲ هزار تومان بود که نیمی از آن را تخفیف دادیم و با هزینه ۱۵۰ هزار تومان اقدام به ثبت‌نام تامین‌کنندگان کردیم اما پس از مدتی با توجه به افزایش تعداد تامین‌کنندگان این هزینه را به ۵۰ هزارتومان کاهش دادیم و این مابه‌التفاوت را به تامین‌کنندگانی که در گذشته در بایا ثبت نام کرده بودند نیز بازگرداندیم.»
او کارمزد ارائه کالا در بایا را نیم تا ۳ درصد عنوان کرد و گفت این میزان در مقایسه با پلتفرم‌های دیگر بسیار اندک است.
طبق گفته ابراهیم‌بای دریافت کمیسیون فروش کالا و خدمات یکی از جریان‌های درآمدی شرکت خواهد بود، حق اشتراک ماهیانه و ارائه خدمات ویژه به مشتریان از جریان‌های درآمدی این پلتفرم خواهد بود.
او در خصوص دریافت اشتراک ماهنامه نیز گفت: «بسیاری از خدمات قابل قیمت‌گذاری نیستند، به طور مثال نمی‌توان به صورت قطعی قید کرد که هزینه شستشوی یک مبل چقدر است. از همین رو برای ارائه‌کنندگان خدمات در این بستر دریافت حق اشتراک ماهیانه را جایگزین کمیسیون کرده‌ایم.»
او با اشاره به اینکه ابتدا قرار بود فقط واحدهای صنفی که دارای پروانه کسب هستند مجاز به ثبت نام و رجیستری روی بایا باشند؛ اما حال این محدودیت برداشته شده است و همه واحدهای صنفی وکسانی که مشاغل خانگی دارند می‌توانند به عنوان تامین‌کننده کالا روی بایا ثبت‌نام کنند. او اما تاکید کرد در بخش خدمات به‌خصوص بخش‌های ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی و آموزشی تنها کسانی می‌توانند به ثبت‌نام روی سامانه اقدام کنند که پیش از آن مجوزهای لازم برای فعالیت را دریافت کرده باشند. ابراهیم‌بای گفت که امکان استفاده از بستر بایا برای صدور مجوز برای کسانی که تا کنون اقدام به دریافت پروانه کسب نکرده‌اند وجود دارد.
او همچنین در پاسخ به این سوال که بایا خود را رقیب کدام یک از فروشگاه‌های عرضه کننده کالا و خدمات می داند گفت: «ما خود را رقیب هیچکدام از فروشگاه‌های آنلاین نمی‌دانیم بلکه فروشگاه‌های فیزیکی رقیب ما به شمار می‌آیند.»
به‌زودی زبان عربی و انگلیسی به زبان پلتفرم بایا اضافه خواهد شد و پس از آن به تردیج زبان‌های ترکی، اردو و در مرحله بعد اسپانیایی، فرانسه و آلمانی اضافه خواهد شد
ابراهیم‌بای یکی از مشکلات اصلی تجارت الکترونیکی و ارائه‌دهندگان خدمات آنلاین در کشور را موضوع حمل و نقل عنوان کرد و گفت: «بررسی‌های ما نشان داد که می‌توانیم برای رفع این معضل از دو راهکار بهره بریم؛ یا تامین کنندگان خود مسئولیت حمل کالا را برعهده گیرند یا اینکه شبکه حمل و نقل بایا این فرایند را انجام دهد، در شرایط فعلی هر دو راهکار به کار گرفته شده است.»
او با اشاره به اینکه با پیک بادپا تفاهم‌نامه همکاری برای حمل و نقل کالا و محصولاتشان منعقد کرده‌اند توضیح داد: «کل حوزه حمل و نقل کالا را به این شرکت به صورت برون‌سپاری واگذار کرده‌ایم و از پیک بادپا تقاضا کرده‌ایم که با شرکت‌های دیگر در خصوص ارائه محصول و خدمات ارسال کالا همکاری کند.»
او در بخشی از صحبت‌های خود به موضوع نحوه ارائه کالا و خدمات روی پلتفرم بایا پرداخت. طبق گفته او ارائه کالا و خدمات در بستر آنلاین و روی بایا به ۵ روش انجام می شود. یک بخشی از آن کاملا آنلاین است، یعنی مصرف‌کننده به سیستم مراجعه می‌کند و ماشین جوابگوی وی خواهد بود.
او در این مورد گفت: «ارائه خدمات آنلاین توسط خدمات‌دهنده بخش دیگری از سرویس‌هایی است که از سوی بایا عرضه می‌شود.» طبق گفته او بایا امکان ویدئوچت و خدمات آنلاین را فراهم کرده است. هماهنگی آنلاین و مراجعه خدمت گیرنده به خدمت‌دهنده و هماهنگی آنلاین و مراجعه خدمت‌دهنده به خدمت گیرنده از دیگر خدماتی است که از سوی بایا عرضه خواهد شد.او همچنین فروش و ارسال کالا را نیز یکی دیگر از فعالیت‌هایی دانست که در بستر بایا انجام خواهد گرفت.
گستردگی خدمات و کالا
او با اشاره به گستردگی خدمات وکالاهایی که بایا ارائه می‌دهد گفت: «برای اینکه بتوانیم برای کاربران خود امکان دسترسی بهتر به تمامی خدمات و نیازهایشان را فراهم کنیم موتور جستجوی کاملا داخلی طراحی و پیاده‌سازی کردیم و کاربران ما می‌توانند از طریق این موتور جستجو به تمامی نیازهای خود دست پیدا کنند.»
ابراهیم‌بای در پاسخ به این سوال که آیا بایا برنامه‌ای برای ارائه اپلیکیشن خواهد داشت؟ گفت: «بله پس از گذشت ۲ هفته و پایان این دوره از اپلیکیشن بایا روی بسترهای عرضه اپلیکیشن‌ها قرار خواهد گرفت .» اما او تاکید کرد که بستر اصلی ارائه کالا و خدمات را بستر وب‌سایت خواهد بود.
او گفت به زودی و در ۲ هفته آینده زبان عربی و انگلیسی به زبان پلتفرم بایا اضافه خواهد شد و پس از آن به تردیج زبان‌های ترکی، اردو و در مرحله بعد اسپانیایی، فرانسه و آلمانی اضافه خواهد شد.
او تاکید کرد که هدف اصلی بایا ارائه خدمات در محدوده مورد تقاضا است. او درتوضیح این مطلب گفت: :ما تلاش خواهیم کرد که با ثبت فروشگاه‌های خرد در بستر خود روی ارائه خدمات در منطقه و محله تمرکز کنیم. هر چند این محله یا منطقه با توجه به نوع خدماتی که ارائه می‌شود نیز متفاوت خواهد بود.»
دیدگاه کاربران