اولین تجربه اکران آنلاین سینمای ایران و بازهم نشانه‌هایی از انحصار توسکا و روبیکا

اکران آنلاین تجربه ای جدید در عرصه جهانی است که حدود یک یا دوسال بیشتر از آن نمی گذرد. این تجربه نیز در ایران با اکران فیلم «خروج» از هفته پیش در فیلیمو و نماوا آغاز شد و سینمای ایران را به سمت و سویی جدید سوق داد. در حال حاضر فیلیمو و نماوا بزرگترین بازیگران VOD هستند و سهم زیادی از این بازار را در اختیار دارند و برآورد می شود که این دو VOD حدود 1.5 میلیون کاربر در کشور دارا هستند.

«خروج» در روز اول اکران آنلاین خود موفق شد، 33 هزار و 995 بلیت را به فروش برساند و آمار خوبی را از خود به ثبت برساند. طبق آخرین آمار منتشر شده از فروش این فیلم تا 28 فروردین، با گذشت 4 روز از اکران آنلاین توانسته است که 84 هزار و 400 بلیت را به فروش برساند. قیمت هر بلیت برای اکران آنلاین 12 هزار تومان در نظر گرفته شده است. که با ضرب تعداد بلیط فروش رفته در این رقم به عدد 1 میلیارد تومان خواهیم رسید.

البته از آن جا که در نمایش آنلاین به طور متوسط 2.5 نفر تماشاگر فیلم و سریال هستند، آمار تماشاگران فیلم خروج در این 4 روز را می توان حدود 211 هزار نفر برآورد کرد.

اما عملکرد این اکران تاکنون را می توان موفق دانست؟ و چه آینده ای می توان برای آن متصور بود؟ اگرچه نمی توان پاسخ دقیقی به این سوالات داد اما اجازه دهید آمار فروش «خروج» را با ساخته قبلی آقای حاتمی کیا یعنی «به وقت شام» مقایسه کنیم.

به وقت شام در نوروز 97 اکران شد و در هفته اول خود موفق به فروش حدودا 500 میلیون تومانی شد و در کل توانست فروش 13 میلیاردی را برای خود ثبت کند. نرخ بلیت سینما در سال 97 در تهران برای روزهای عادی 10 هزار تومان و برای روزهای نیم بها 5 هزار تومان و در شهرستان ها به ترتیب 8 و 4 هزار تومان درنظر گرفته شده بود. بنابراین با در نظر گرفتن میانگین قیمت 7 هزار تومانی در سال 97، آمار کل بینندگان فیلم به وقت شام حدود 1 میلیون و 700 هزار نفر برآورد می شود.

برای رسیدن به این آمار فروش، باید دو سوم (66 درصد) از کاربران فیلیمو و نماوا (یک میلیون نفر) اقدام به خرید بلیت فیلم «خروج» کنند( در حال حاضر تنها حدود 10 درصد از کاربران این پلتفرم ها اقدام به خرید بلیت کرده اند). البته نکته بسیار مهمی در این بین وجود دارد که باید به آن توجه کرد. در حالت اکران در سینماها تنها حدود 30 تا 40 درصد از فروش فیلم، به فیلم ساز تعلق می گیرد. درحالیکه این درصد برای اکران آنلاین به 70 تا 80 درصد می رسد، یعنی دو برابر. بنابراین رسیدن به فروشی بیشتر از نصف فروش «به وقت شام» نیز می تواند موفقیت بزرگی برای گروه فیلم ساز «خروج»، موسسه اوج، باشد.

اکنون باید منتظر ماند و دید این اکران آنلاین چه عملکردی در آینده ثبت خواهد کرد. عملکردی که در آینده سینمای ایران و VOD ها تاثیر به سزایی خواهد گذاشت.

تبلیغات در صدا و سیما و بازهم توسکا

یکی از مواردی که درچند روز اخیر در ارتباط با اکران آنلاین فیلم ها مطرح شده است، بحث تبلیغات آن ها در صدا و سیما است. صدا وسیما اعلام کرده است برای فیلم‌هایی که در دوره شیوع ویروس کرونا و تعطیلی سینما‌ها از طریق بسترهای پخش آنلاین فیلم و VODها  نمایش داده شوند، تسهیلات پخش تبلیغات فیلم در دوره اکران عمومی در نظر گرفته است.

اما براساس توافقات صورت گرفته بین ساترا و اداره کل بازرگانی رسانه ملی این تبلیغات با شرط خاصی صورت خواهند گرفت. براساس این شرط در صورتی که فیلم‌های سینمایی در ایام تعطیلی سینماها در رسانه‌های صوت و تصویر داخلی اکران شوند و در زمان اکران به نحو «غیرانحصاری» و از طریق تعداد قابل توجهی از رسانه‌های دارای مجوز قابل دسترس برای عموم باشند، می‌توانند از تسهیلات ویژه تبلیغات فیلم‌های سینمایی در رسانه ملی بهره‌مند شوند.

با توجه به شرط بالا، درحال حاضر امکان تبلیغات فیلم خروج در صدا و سیما وجود ندارد چرا که قرارداد پخش این فیلم با فیلیمو و نماوا است.

برخی از رسانه های سینمایی به نقل از یک رسانه کوچک، نقل کرده اند:« تنها درصورت نمایش این فیلم در اپلیکیشن روبیکا صدا و سیما از تیزرهای آن حمایت خواهند کرد.»

با توجه به اینکه تبلیغات فیلم «خروج» در نهایت منجر به تبلیغات فیلیمو و نماوا خواهد شد و از آن جا که انحصار تبلیغات صدا و سیما در این حوزه در اختیار توسکا (مالک روبیکا) قرار دارد، احتمال درستی ادعا بعید نخواهد بود. اما بازهم در صحت و سقم آن نمی توان اظهارنظر قطعی کرد.

یک راه برای سنجش این ادعا این است که موسسه اوج اجازه پخش فیلم «خروج» را به همه پلتفرم ها به جز روبیکا بدهد و دید آیا بازهم صدا و سیما حاضر به تبلیغات این فیلم خواهد شد یا نه؟

البته اگر موسسه اوج بخواهد پخش فیلم را در اختیار سایر پلتفرم های این حوزه نیز قرار دهد. در این صورت فیلیمو و نماوا که سهم زیادی از بازار این حوزه را در اختیار دارند، سهم بیشتری از فروش را خواستار خواهند بود که برای این موسسه نیز خوشایند نخواهد بود. برآورد می شود که فیلیمو و نماوا در حال حاضر حدود 80 تا 90 درصد از سهم این بازار را این حوزه در اختیار داشته و سایر بازیگران( آیو، لنز، فیلم نت، پلان و …) بقیه سهم بازار را دراختیار خواهند داشت.

پیش از این نیز شاهد مشکلات واگذاری انحصاری تبلیغات صدا و سیما به توسکا در ستاد ملی مقابله با کرونا بودیم. تبلیغاتی که با رقم بسیار زیاد در اختیار شرکت توسکا قرار گرفته و این شرکت نیز از آن برای رشد هر چه بیشتر تنها محصول خود، روبیکا، استفاده می کند. انحصاری که در برخی از موارد، مانع رشد سایر کسب و کارها شده است.(برای کسب اطلاعات بیشتر درباره اپلیکیشن روبیکا اینجا کلیک کنید.)