انجمن صنفی کارفرمایی صندوق ها و نهادهای سرمایه گذاری خطر پذیر یک سازمان غیر انتفاعی است در سال 1391 فعالیت خود را آغاز کرده است. هدف این انجمن ترغیب سرمایه گذاران خطرپذیر و خصوصی به سرمایه گذاری بلندمدت برروی فناوری های نو ظهور است. این انجمن در پایان هر سال گزارشی از فعالیت سال گذشته اعضای خود منتشر می کند و در آن آمارهایی از فعالیت اعضای خود ارائه می دهد. در این مقاله نگاهی تحلیلی به گزارش منتشر شده در اسفندماه 1398 داریم.
گزارش کامل انجمن سرمایه گذاری خطر پذیر ایران را می توانید از بخش گزارش های سایت راستا دانلود کنید.
بخش اول: اعضای انجمن
بر اساس آخرین گزارش منتشر شده توسط انجمن VC ایران، در حال حاضر تعداد اعضای این انجمن 60 عضو که مشتمل بر شرکت های سرمایه گذاری خطر پذیر، صندوق های پژوهش و فناوری، شتابدهنده ها، نهادهای خدمات فناوری، صندوق های جسورانه بورسی و شرکت های تامین سرمایه است. (البته با جمع اعداد مربوط تعداد اعضای انجمن در گزارش منشر شده به عدد 52 می رسیم.)
هر 24 صندوق پژوهش و فناوری فعال در کشور عضو این انجمن هستند و حدود 50 درصد از اعضای انجمن را این صندوق ها تشکیل می دهند. بخش دیگری از اعضای این صندوق را شرکت های سرمایه گذاری خطرپذیر هستند که تعداد این شرکت ها در سال 98 نسبت به سال قبل 35 ٪ افزایش پیدا کرده است. نکته قابل توجه دیگر در مورد اعضای انجمن، کاهش تعداد شتابدهنده ها از 5 عضو در سال 95 به تنها یک عضو در سال 98 است و در حال حاضر شرکت آتیه سازان آب و انرژی نوین تنها شتابدهنده عضو این انجمن است.
بخش دوم: عملکرد کلی اعضا
به صورت کلی خدمات اعضای انجمن در سه دسته مشارکت در سهام یا پروژه، اعطای تسهیلات و صدور ضماتنامه دسته بندی می شود. مطابق با گزارش منتشر شده در سال 1397 بیش از 9000 میلیارد ریال انواع خدمات سرمایه گذاری خطر پذیر، ضمانت نامه و اعطای تسهیلات توسط اعضای انجمن در قالب 4643 فقره خدمت به اکوسیستم نوآوری و فناوری کشور ارائه شده است. حجم خدمات ارائه شده در سال 97 نسبت به سالیان گذشته رشد پیدا کرده است اما تعداد خدمات ارائه شده نسبت به سال گذشته کاهش داشته است.
با تقسیم تعداد خدمات ارائه شده توسط اعضای انجمن در سال 97 بر تعداد اعضای آن به عدد 100 می رسیم که به این معنی است که به طور متوسط هریک از اعضای این انجمن در سال 97، 100 خدمت(سرمایه گذاری،تسهیلات، ضمانت نامه) به درخواست کنندگان اکوسیستم ارائه داده اند! به عبارت دیگر به ازای هر 3.5 روز یک خدمت توسط اعضای انجمن ارائه می شود.(عددی که به نظر من تا حدودی زیاد است و این عدد برای سال های ابتدایی به 400 نیز می رسد!!)
هم چنین با تقسیم حجم خدمات ارائه شده توسط اعضای انجمن در سال 97 بر تعداد اعضای آن به عدد 20 میلیارد تومان می رسیم که به این معنی است که به طور متوسط هریک از اعضای این انجمن در این سال 20 میلیارد تومان خدمات به متقاضیان ارائه داده اند.
بخش سوم: مشارکت در سهام
براساس گزارش منتشر شده در سال 97 بیش از 100 مشارکت در سهام به ارزش 1182 میلیارد ریال صورت گرفته است. که حجم مشارکت نسبت به سال 96 کاهش حدود 200 درصدی داشته است اما تعداد مشارکت در سال 97 نسبت به سال 96 حدود 25 درصد رشد داشته است. که به معنای این است که حجم سرمایه گذاری هر قرارداد در سال 97 نسبت به سال 96 کاهش یافته است. متوسط حجم سرمایه گذاری خطر پذیر برای هر قرار داد در سال 97 حدود 1 میلیارد تومان بوده است، در حالیکه که این مقدار برای سال 96 حدود سه میلیارد تومان است.
با تقسیم تعداد مشارکت های در سهام در سال 97 و 96 به تعداد اعضای انجمن در این سال ها نیز به اعداد 2.3 می رسیم. یعنی هر یک از اعضای این انجمن به طور متوسط در هر سال در 2 یا 3 شرکت سرمایه گذاری خطرپذیر انجام می دهند. البته از آن جا که بخش قابل توجه ای از اعضای انجمن VC را صندوق های پژوهش و فناوری تشکیل داده و به طور معمول بیشتر خدمات ارائه شده توسط این صندوق ها از نوع اعطای تسهیلات و صدور ضمانت نامه است، به نظر می رسد که متوسط تعداد مشارکت در سهام برای سایر اعضا بدون در نظر گرفتن صندوق های پژوهش و فناوری بیشتر از مقدار محاسبه شده، باشد.
بخش چهارم: مقایسه خدمات اعضای انجمن در 7 سال گذشته
کل خدمات ارائه شده توسط اعضای انجمن در 7 سال گذشته به طور متوسط 83 درصد رشد داشته است. رشد سرمایه گذاری خطر پذیر در سال های گذشته نسبت به سال های آغازین این انجمن رشد چند 10 برابری داشته است اما همان طور که بیان شد سرمایه گذاری خطر پذیر در سال 97 نسبت به سال 96 حدود 200 درصد کاهش یافته است.
در سال های اخیر بخش بسیار زیادی از خدمات ارائه شده توسط اعضای انجمن ارائه تسهیلات و صدور ضمانت نامه بوده است.به گونه ای که در سال های 1391 تا 1395 تنها 1 الی 5 درصد از حجم کل خدمات ارائه شده صرف سرمایه گذاری خطر پذیر و مشارکت در سهام شده بود. اما این مقدار برای سال 96 به بالاترین سطح خود یعنی 39 درصد و در سال 97 به 13 درصد رسیده است. شاید یک دلیل این افزایش در چند سال گذشته را بتوان، شروع به کار صندوق های جسورانه در سال 95 با اعطای مجوز از سازمان بورس و هم چنین اضافه شدن سایر شرکت های خطرپذیر به اعضای این انجمن بیان کرد.
هم چنین در دوسال گذشته خدمات صدور ضمانت نامه در بین اعضای این انجمن به طور فزاینده ای افزایش یافته است به گونه ای که در سال 97، حدود 50 درصد از حجم کل خدمات ارائه شده توسط اعضای این انجمن را صدور ضمانت نامه تشکیل داده است.
دیدگاه کاربران