قوانین جدید اسنپ؛ اولین تبعات انحصار برای مصرف کنندگان؟!

روز شنبه اسنپ با ارسال پیامکی به کاربران خود اعلام کرد بخش قوانین این محصول بروزرسانی شده است. طبق معمول خیلی از کاربران به این موضوع توجهی نکردند اما به تدریج توییت ها و پست های اعتراض در فضای مجازی منتشر شد و حساسیت ها روی این موضوع افزایش پیدا کرد.
در تصویر شماره یک جنجالی ترین بند قوانین اسنپ نمایش داده شده است. طبق بند «4-6» مسافر در صورت لغو درخواست سفر پس از پذیرش توسط راننده، باید مبلغ سفر را به عنوان جریمه بپردازد و در صورتی که این موضوع 2بار تکرار شود حساب کاربری فرد مسدود خواهد شد!

اما برای اینکه بهتر به ابعاد این موضوع پی ببریم باید قوانین برندهای مشابه داخلی و خارجی را در این زمینه بررسی کنیم.
در صفحه قوانین تپسی که اصلی ترین رقیب اسنپ می باشد، چیزی در مورد جریمه لغو سفر مطرح نشده و لذا چنین جریمه ای در تپسی وجود ندارد.

در نمونه های مشابه خارجی اوبر و لیفت را به عنوان بزرگترین برندهای این حوزه مورد بررسی قرار دادیم.
طبق اطلاعاتی که در صفحه قوانین اوبر درج شده، جریمه هایی تحت عنوان «نرخ لغو سفر» و «نرخ عدم حضور» در نظر گرفته شده است که در صورت رخ دادن یکی از شرایط زیر از حساب مسافر کسر می شود:
1) بیش از 2 دقیقه از پذیرش درخواست توسط راننده گذشته باشد. (نرخ کنسلی)
2) راننده به مبدا سفر رسیده باشد و بعد از گذشت 5 دقیقه مسافر در محل حاضر نشود. (نرخ عدم حضور)
هر دو جریمه در حالت عادی حداکثر 5 دلار می باشد و بسته به شرایط ممکن است کمتر شود (تصویر2).
شرایط لیفت هم مشابه اوبر است با این تفاوت که نرخ لغو سفر در لیفت حدود 10دلار می باشد (تصویر3).

این در شرایطی است که متوسط نرخ سفر با اوبر و لیفت در امریکا حدود 12 دلار می باشد. یعنی جریمه کنسل کردن در اوبر 0.42 برابر هزینه سفر و در لیفت 0.83 برابر هزینه سفر است، در حالی که طبق بندی که در قوانین اسنپ درج شده، مسافر باید کل مبلغ سفر را به عنوان جریمه کنسلی بپردازد. علاوه بر این در قوانین اوبر و لیفت در مورد مسدود کردن حساب مسافر بعد از 2بار لغو سفر چیزی نیامده است اما اسنپ جریمه سنگینی برای تکرار لغو درخواست درنظر گرفته است.

همواره بزرگترین آسیب های ایجاد بازار انحصاری متوجه مشتریان می باشد، چرا که شرکتی که بخش بزرگی از بازار را در اختیار دارد با اعمال قوانین غیرمنصفانه مشتریان را وادار می کند تحت هر شرایطی از سرویس و محصول آن شرکت استفاده کنند و به دلیل نبود رقیب جدی، راهکار جایگزینی برای مشتری وجود ندارد. با توجه به حواشی مربوط به انحصارطلبی اسنپ، شاید با دید سختگیرانه می توان نتیجه گرفت که قانون جدید اولین تاوان برخورد نکردن با انحصارطلبی اسنپ است!