بررسی سرمایه گذاران خارجی اکوسیستم استارتاپی

سرمایه‌گذاری خارجی به معنای جریان سرمایه از یک کشور به کشور دیگر و اعطای سهام مالکیت شرکت‌ها و دارایی‌های کشور میزبان است. سرمایه‌گذاران خارجی با توجه به میزان سرمایه‌گذاری، نقش تاثیرگذاری در مدیریت شرکت دارند.
روند جدیدی به سمت جهانی شدن در جریان است که در آن شرکت‌های چندملیتی اقدام به سرمایه‌گذاری در کشورهای مختلف می‌کنند. سرمایه‌گذاری خارجی عمدتا به‌عنوان یک کاتالیزور برای رشد اقتصادی در آینده محسوب می‌شود که هم از طریق افراد دارای سرمایه امکان‌پذیر است و هم از طریق شرکت‌هایی که به دنبال رشد و توسعه فعالیت‌های خود به وسیله مشارکت و همکاری با شرکت‌های دیگر هستند.

هم‌زمان با رشد پدیده جهانی شدن، تعداد شعب شرکت‌ها در سراسر جهان نیز رو به افزایش است. برای برخی شرکت‌ها احداث کارخانه و تولید محصول در یک کشور دیگر به‌دلیل نیروی کار و مواد اولیه ارزان‌تر و مالیات کمتر، مقرون به صرفه و جذاب‌ به نظر می‌رسد.

انواع سرمایه گذاری خارجی

سرمایه‌گذاری خارجی به 2 روش صورت می‌پذیرد:
سرمایه‌گذاری مستقیم و سرمایه‌گذاری غیر مستقیم.

1- سرمایه‌گذاری خارجی مستقیم، سرمایه‌گذاری فیزیکی است که شامل احداث کارخانه، خرید ساختمان و سایر تجهیزات مورد نیاز تاسیس شرکت و یا پروژه در کشور خارجی می‌باشد.
این نوع سرمایه‌گذاری به عنوان یک سرمایه‌گذاری بلندمدت در نظر گرفته شده و موجب رشد اقتصادی در کشور میزبان می‌شود.

انواع سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی:
سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی معمولا به‌صورت افقی، عمودی و مستقل طبقه‌بندی می‌شود.

🔸سرمایه‌گذاری افقی به سرمایه‌گذارانی اشاره دارد که فعالیت تجاری که در کشور خود در حال اجرای آن هستند را در یک کشور خارجی اجرا می‌کنند، به‌عنوان مثال یک تولید کننده گوشی در آمریکا، یک فروشگاه در کشور چین باز کند.

🔸سرمایه‌گذاری عمودی یعنی سرمایه‌گذار فعالیتی متفاوت اما مرتبط با کار اصلی خود را در کشور دیگری انجام دهد، مثلا قطعات و مواد اولیه محصول تولیدی خود را در کشور دیگری تولید کند.

🔸سرمایه‌گذاری مستقل زمانی است که فرد یا شرکت در طرح و پروژه‌ای متفاوت و غیرمرتبط با فعالیتی که در حال حاضر در کشور خود انجام می‌دهد در کشوری خارجی سرمایه‌گذاری می‌کند. از آنجایی که این نوع سرمایه‌گذاری در صنعتی است که سرمایه‌گذار تا به حال در آن تجربه‌ای نداشته است معمولا به صورت مشارکتی با شرکت خارجی که در این صنعت کار کرده باشد صورت می‌گیرد.

2- سرمایه‌گذاری خارجی غیرمستقیم، شامل شرکت‌ها، موسسات مالی و سرمایه‌گذاران خصوصی است که سهام شرکت‌هایی که در بازار بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند را خریداری کرده و از آن طریق اقدام به مشارکت و سرمایه‌گذاری می‌کنند.

سرمایه گذاران خارجی در اکوسیستم استارتاپی

سرمایه گذاری خارجی در ایران به دلیل مسائل امنیتی و هم چنین تحریم تبدیل به مسئله پیچیده ای شده است و شرایط را برای ورود این سرمایه گذاران به کشور دشوار کرده است. در این مطلب قصد داریم شما را با سرمایه گذاران خارجی در اکوسیستم استارتاپی ایران آشنا کنیم و به معرفی آن ها بپردازیم، با ما همراه باشید :

شرکت پامگرنت (Pomegranate)

شرکت پامگرنت (Pomegranate)، یک شرکت خصوصی مستقر در استکهلم است که در شرکت های با رشد بالا در بازارهای نوظهور سرمایه گذاری می کند. این شرکت در سال 2014 تاسیس شده و از همان زمان اقدام به سرمایه گذاری در اقتصاد ایران، به ویژه اکوسیستم استارتاپی ایران نمود. سبد سرمایه گذاری پامگرنت تماما شرکت‌هایی هستند که در داخل ایران فعالیت می‌کنند. سرآوا(سرمایه‌گذار دیجی کالا و کافه بازار) و شیپور مهمترین سرمایه‌گذاری‌های پامگرنت در ایران هستند. طبق آخرین گزارش این شرکت در 30 آوریل 2019، مجموع دارایی‌های آن معادل 108 میلیون یورو بوده است.

مدل سرمایه گذاری این شرکت مشارکت در ریسک و بازگشت درازمدت است و به همین علت هزینه سالانه ای برای مدیریت یا سرپرستی دریافت نمی کند. سرمایه گذاران اصلی پامگرنت از سوئد، بریتانیا، سوئیس، اتریش و کشورهای اروپای شرقی و مرکزی هستند. سرمایه گذار اصلی پامگرنت، شرکت Otiva است. Otiva تاکنون 16 سرمایه گذاری انجام داده است که آخرین آن ها در 2 جولای 2019 بوده است.

سرمایه گذاری های پامگرنت در ایران

🔹سرمایه گذاری 500 هزار یورویی در باهمتا در بهمن 96 به ازای 14.3 درصد از سهام آن

🔹اولین سرمایه گذاری در سرآوا در سال 2014 و آخرین مرحله سرمایه گذاری در سال 2018 انجام شد که در نتیجه آن مبلغ 12.7 میلیون یورو توسط پامگرنت به ازای 15.7 درصد از سهام به سرآوا پرداخت شد. سرآوا حدود 65 درصد از پرتفو پامگرنت را تشکیل می دهد. برای آشنایی بیشتر با شرکت سرآوا، سری به مقاله معرفی سرآوا بزنید.

🔹سرمایه گذاری در شیپور در سال 2014 و در اختیار گرفتن 26.7 درصد از سهام آن.

🔹سرمایه گذاری 4.23 میلیارد تومانی پامگرنت و سرآوا در نوار و ارزش 14.5 میلیارد تومانی

🔹سرمایه گذاری در گریفون کپیتال ( آژانس سرمایه گذاری و مشاوره ی مالی با تمرکز روی ایران) و در اختیار گرفتن 15.2 درصد از سهام آن

🔹سرمایه گذاری در کاروانرو (سایت به‌اشتراک‌گذاری صندلی‌های خالی خودرو یا راید شیرینگ) و دراختیار گرفتن 25 درصد از سهام آن.

پرتفو سرمایه گذاری های فعلی پامگرنت در زیر قابل مشاهده است :

شرکت اینترنشنال اینترنت اینوستمنت کوپریتیو(IIIC)

شرکت  IIIC یک صندوق اروپایی برای جذب سرمایه شرکت‌های اروپایی و مستقر در هلند است. این شرکت درواقع از شرکت پامگرنت و 3 شرکت اروپایی دیگر در سال 2015 تشکیل شده است و هدف اصلی از ثبت آن سرمایه گذاری در دیجی کالا و شرکت های تحت مالکیت سرآوا بوده است.

در زمان جذب سرمایه دیجی کالا از IIIC صحبت هایی از کاغذی بودن این شرکت به میان آمده بود، مدیران دیجی کالا توضیحاتی را مبنی بر این موضوع ارائه دادند که شرکت IIIC یک صندوق است و قرار نیست عملیاتی داشته باشد. اگر این صندوق ثبت نمی‌شد، چهار شرکت اروپایی باید به شکل مجزا فرآیند دریافت مجوز فیپا را طی می‌کردند و پول وارد می‌کردند. از طرفی برای دیجی کالاهم مطلوب نبود که با چهار ماهیت حقوقی روبه‌رو باشد. در نتیجه این صندوق تشکیل شد تا دیجی کالا با یک رگولیشن، یک تفاهم‌نامه خرید سهام و یک ماهیت حقوقی، یک توافق را انجام دهد.

سرمایه گذاری های IIIC در ایران

🔹سرمایه گذاری در سرآوا

🔹سرمایه گذاری IIIC در دیجی کالا به ازای 21.96 درصد از سهام در سال 96

شرکت MTN

گروه‌ام‌تی‌ان (MTN Group – Mobile Telephone Network) یک شرکت ارتباطاتی و مخابراتی چند ملیتی است که در سال 1994 در کشور آفریقای جنوبی تأسیس شد.  این شرکت با بیش از 200 میلیون مشتری در 22 کشور آفریقایی و خاورمیانه‌ای فعالیت‌ دارد و در 15 کشور از این 22 کشور رهبر بازار است.

75 درصد سرویس هایی که MTN در اختیار کاربرها قرار می دهد مانند پیام چندرسانه ای، شبکه داخلی و اینترنت همراه، اطلاعات شهری، کنترل حساب اینترنتی، آهنگ پیشواز، پیامک صوتی و … برای اولین بار در ایران ارائه شده اند.

سرمایه گذاری های MTN در ایران

🔹سرمایه گذاری 2 میلیارد دلاری در ایرانسل و در اختیار گرفتن 49 درصد از سهام آن در سال 84

🔹سرمایه گذاری 20 میلیون یورویی ام تی ان در گروه اینترنتی ایران و اسنپ در سال 95

🔹سرمایه گذاری 750 میلیون دلاری ام تی ان در پروژه فیبرنوری در سال 96

هایپراستار

فروشگاه های زنجیره ای هایپر استار از به روزترین هایپرمارکت های ایران است که درسال 88 توسط گروه بزرگ فروشگاه‌های زنجیره‌ای کارفور  فرانسه ( Carrefur ) اولین شعبه خود را در غرب تهران افتتاح کرد. طبق آخرین آمار در سال 97 این هایپر دارای 15 شعبه در ایران است. سرمایه گذار اصلی این مجموعه یک تاجر از امارات متحده عربی به نام ماجد الفطیم است که بنیان‌گذار و رئیس گروه ماجد الفطیم از شرکت‌های اماراتی در زمینه املاک، مستغلات و خرده‌فروشی و دومین فرد ثروتمند خاورمیانه است. ماجد الفطیم از سهامداران کارفور  فرانسه است و به لحاظ سهامداری سهم شرکت کارفور 25 درصد و ماجدالفطیم  75 درصد می باشد.

سرمایه گذاری های هایپراستار درایران

🔹سرمایه گذاری در اسنپ به ازای 10 درصد از سهام آن