بحران اطلاعات صحیح در ایران

مرکز توسعه تجارت الکترونیک تابستان امسال گزارشی تحت عنوان «بررسی روند اخیر تجارت الکترونیک در ایران» منتشر کرد. نسخه اول گزارش اردیبهشت 97 و نسخه دوم شهریور 97 منتشر شد. انتشار این گزارش از ابتدا حواشی زیادی داشت. از جمله اینکه مرکز توسعه تجارت الکترونیک متهم به استفاده بدون اجازه و بدون ذکر منبع از گزارش های تولید شده توسط مجموعه ECM شده بود.

سفارش های اینترنتی 20 میلیون تومانی

اما عجیبتر از این موضوع، اعداد و ارقامی است که در این گزارش به آن اشاره شده است. در این گزارش متوسط مبلغ هر خرید اینترنتی معادل 20میلیون تومان برآورد شده است!(تصویر1)

در وهله اول به نظر می رسد این رقم عجیب ناشی از یک اشتباه تایپی یا محاسباتی است. اما فاجعه وقتی بزرگتر می شود که در ادامه متن تحلیلی برای توجیه رقم خرید 20میلیون تومانی ارائه شده است!(تصویر2)

برای شفافتر شدن موضوع باید اشاره کنیم که حقوق قانون کار ایران در سال 96 معادل 929هزارتومان در ماه بوده است که جمع مبلغ سالانه آن 11میلیون تومان می باشد. بنابراین اگر فرض کنیم یک فرد شاغل همه درآمد سالانه خود را پس انداز کند، طبق آمار ارائه شده توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیک، هر فرد ایرانی پس انداز 2 سال خود را طی یک خرید اینترنتی خرج می کند!!!

با این شرایط به نظر می رسد برخی سازمان های متولی اطلاعات در ایران، نه تنها داده های صحیحی از وضعیت بازار ندارند، بلکه حتی از دانش کافی برای درک این بازار نیز بی بهره اند.

اختلاف عجیب آمارهای گزارش اردیبهشت و شهریور

این گزارش با عنوان «بررسی روندهای اخیر تجارت الکترونیک در ایران» برای اولین بار در اردیبهشت ماه سال 97 منتشر شد. اما رقم 20میلیون تومانی خرید اینترنتی که در بخش اول به آن پرداختیم، مربوط به نسخه دوم گزارش بود که در شهریورماه 97 منتشر شد. البته که هر دو نسخه گزارش به عنوان نسخه اول معرفی شده اند!!!

اما نکته جالب تفاوت فاحش آمارهای ارائه شده در 2نسخه گزارش است. همانطور که در تصویر1 مشخص است، رقم متوسط مبلغ خرید اینترنتی که در گزارش شهریورماه 20 میلیون تومان برآورده شده است، در گزارش اردیبهشت ماه 258هزار تومان بوده!!! سوال اینجاست که طی مدت 4ماه چه اتفاقی رخ داده که برآورد مرکز توسعه تجارت الکترونیک از متوسط مبلغ خرید اینترنتی سال 96، 80برابر شده است!

تحلیل‌های دقیق!

اتفاق جالبتر اینکه همانطور که در گزارش شهریور تحلیلی برای توجیه رقم 20میلیون تومانی خرید اینترنتی ارائه شده، در گزارش اردیبهشت هم دلایلی برای توجیه رقم 258هزار تومانی و کاهش متوسط مبلغ خرید اینترنتی ارائه شده و این اختلاف 8هزار درصدی هیچ تاثیری روی قدرت تحلیل دوستان نداشته است (تصویر2)

در نهایت گزارش شهریورماه از سایت مرکز توسعه تجارت الکترونیک حذف شد و در حال حاضر فقط نسخه اردیبهشت روی سایت قابل دانلود است.
به هرحال این اتفاقات خود گویای وضعیت اسفبار اطلاعات در فضای تجارت الکترونیک است. اما نکته مثبت ماجرا آمادگی کامل سازمان های متولی اطلاعات برای توجیه هرگونه عدد و رقمی است که به هر شکلی و از مسیری به دست می آید!